Jakie wymagania musi spełniać skarga do Komisji Europejskiej?

Aby spełnić ogólne kryterium dopuszczalności, skarga musi jedynie odnosić się do naruszenia prawa wspólnotowego przez państwo członkowskie.

Ponadto w skardze należy podać:

• nazwisko i imię osoby wnoszącej skargę i jej obywatelstwo;
• adres lub siedzibę wnoszącego (przy czym o każdej zmianie adresu należy powiadomić KE) oraz jego telefon, faks lub e-mail;
• rodzaj i miejsce działalności;
• państwo członkowskie, które zdaniem wnoszącego dopuściło się naruszenia;
• opis faktów stanowiących podstawę wniesienia skargi;
• wskazanie przepisów prawa wspólnotowego, które zostały naruszone przez państwo członkowskie;
• określenie, czy sprawa jest związana ze środkami finansowymi UE, z których korzysta lub zamierza skorzystać dane państwo członkowskie w odniesieniu do faktów stanowiących podstawę skargi;
• opis dotychczas przeprowadzonego postępowania przed organami krajowymi, wraz z kopiami korespondencji (w miarę możliwości);
• opis dotychczasowych działań podjętych przez wnoszącego skargę na szczeblu wspólnotowym (pozostające w związku ze sprawą wnioski dotychczas kierowane do służb Komisji, czy petycje do Parlamentu Europejskiego);
• wykaz dokumentów i dowodów przedkładanych na poparcie skargi (w tym kwestionowane środki krajowe); dokumenty i dowody mogą zostać przedłożone w kopiach;
• wskazanie, czy składający skargę upoważnia KE do ujawnienia jego tożsamości w kontaktach z władzami państwa członkowskiego, przeciwko któremu kierowana jest skarga (w przypadku braku informacji na temat poufności danych, służby Komisji zakładają, że skarżący zastrzegł poufność danych);
• miejsce, datę i podpis wnoszącego skargę.

Skargi do Komisji Europejskiej należy składać na piśmie: listownie, faksem lub pocztą elektroniczną.

lub też na adres przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce:

Dla skarżącego postępowanie jest bezpłatne.

Skarga nie musi być także sporządzona przez adwokata albo radcę prawnego.

Oczywiście Komisja poważniej traktować będzie skargi wyczerpująco uzasadnione i udokumentowane w kontekście podnoszonych naruszeń prawa wspólnotowego.

W praktyce:

• ok. 70 % skarg można zamknąć przed wystosowaniem wezwania do usunięcia uchybienia,
• ok. 85 % zamyka się przed wydaniem uzasadnionej opinii,
• natomiast aż 93 % skarg zamyka się przed wydaniem orzeczenia przez Trybunał^[1],

stąd niezwykle ważne jest odpowiednie skonstruowanie skargi i poparcie jej wiarygodnymi dowodami.

Pożądane będzie nie tylko przedstawienie opinii ekspertów z danej dziedziny, ale także artykułów prasowych, map, czy też zdjęć. Istotnym jest także, aby przed złożeniem skargi skorzystać ze wszystkich środków dostępnych na poziomie krajowym. Komisja zaleca tutaj, aby najpierw wykorzystać drogę administracyjną i sądową dostępną na szczeblu krajowym, ponieważ może to przyśpieszyć rozwiązanie sprawy – chyba, że środki takie stronie nie przysługują (należy to podnieść w skardze) albo sprawa jest istotna, a niepodjęcie przez Komisję niezwłocznych działań (np. wniosek do Trybunału Sprawiedliwości (ETS) o zastosowanie środków tymczasowych^[2]) mogłoby spowodować nieodwracalne szkody.

Ponieważ ilość skarg wpływających do KE, a dotyczących naruszeń prawa ochrony środowiska jest znacząca, Komisja ustaliła pewne priorytety dotyczące monitorowania ogólnej sytuacji, w celu podjęcia dalszych działań. W ich świetle, aby skarga do KE była instrumentem skutecznym, powinna wpisywać się w następujący zakres naruszeń^[3]:

• niezgodność prawa krajowego z prawem wspólnotowym, stwarzająca zagrożenie dla prawidłowego wdrażania prawa ochrony środowiska, a tym samym dla ogólnej skuteczności tego prawa (wady w transpozycji prawa UE),

a także błędy w szeroko rozumianej implementacji:

• systematyczne naruszenia standardów jakości środowiska lub innych wymagań dotyczących zapewnienia należytej jakości środowiska, w wyniku których na bezpośrednie lub poważne szkody narażone jest (lub może być narażone) zdrowie ludzkie lub elementy środowiska o wysokiej wartości przyrodniczej, lub które to naruszenia mogą skutkować pogorszeniem jakości życia; pierwszeństwo powinny mieć tutaj szkody o nieodwracalnym charakterze;
• naruszenia podstawowych obowiązków o strategicznym charakterze, od których zależy wypełnienie innych zobowiązań. Dotyczy to m.in. niewypełniania obowiązków z zakresu wyznaczania obszarów Natura 2000, planowania zarządzania tymi obszarami, sprawozdawczości (np. w zakresie kompensacji szkód w obszarach Natura 2000) czy też innych zobowiązań o podobnym charakterze;
• naruszenia związane z dużymi projektami infrastrukturalnymi, w których wykorzystuje się środki finansowe UE lub które mogą mieć znaczący wpływ na środowisko.