Skarga w sprawie drogi ekspresowej Via Baltica.

Skarga do Komisji Europejskiej w sprawie drogi ekspresowej Via Baltica.

Zastrzeżenia dotyczące trasy międzynarodowego korytarza transportowego Helsinki-Warszawa „Via Baltica” jako całości, jak również jego poszczególnych odcinków przecinających obszary Natura 2000 w północno-wschodniej Polsce, zostały skierowane do Komisji w formie skargi/-g. Koalicja polskich organizacji pozarządowych: Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków – WWF – Polska Zielona Sieć złożyły swoją skargę w styczniu 2006 r. Główne zarzuty dotyczyły nieprawidłowej implementacji unijnych Dyrektyw (Ptasiej i Siedliskowej), w szczególności podczas oceny oddziaływania planowanych fragmentów drogi na środowisko.

Niemal rok trwał nieoficjalny proces zbierania informacji i wyjaśniania sprawy pomiędzy Komisją Europejską a polskim rządem. Autorzy skargi mieli okazję spotkać się z przedstawicielami Komisji i przekazać im dodatkowe informacje na temat zaawansowania postępowań administracyjnych w Polsce. Regularnie składane były aktualizacje skargi informujące o postępach w sprawie.

Ostatecznie Komisja zdecydowała się na oficjalną część procedury i w grudniu 2006 r. wysłała do Polski Letter of Formal Notice ^[1].

Ponieważ wyjaśnienia polskiego Rządu nie były satysfakcjonujące, a dodatkowo została wydana zgoda na budowę jednego z najbardziej kontrowersyjnych odcinków drogi „Via Baltica” – obwodnicy Augustowa przez Dolinę Rospudy w Puszczy Augustowskiej, pod koniec lutego 2007 r. Komisja wysłała do Polski Reasoned Opinion. Zostały tu sprecyzowane zastrzeżenia dotyczące obwodnicy Augustowa oraz obwodnicy Wasilkowa (oddziałującej na ostoję Natura 2000 Puszcza Knyszyńska). Wyznaczony termin na złożenie wyjaśnień był wyjątkowo krótki – zaledwie dwa tygodnie.

Wobec ryzyka rozpoczęcia prac budowlanych w Dolinie Rospudy oraz realizacji programu kompensacji przyrodniczych, które zostały tak zaplanowane, że same w sobie stanowiły zagrożenie dla innej ostoi Natura 2000, na początku kwietnia 2007 r. Komisja skierowała sprawę obwodnic do Trybunału Sprawiedliwości ^[2]. Skardze zasadniczej towarzyszył wniosek o zastosowanie środków tymczasowych w celu wstrzymania wykonania decyzji środowiskowej dla obwodnicy Augustowa w części dotyczącej kompensacji.

W kwietniu 2007 r. Trybunał przychylił się do wniosku Komisji i wydał precedensową decyzję nakazującą powstrzymanie się od rozpoczęcia lub zawieszenie realizacji programu kompensacji strat przyrodniczych powodowanych przez obwodnicę Augustowa, który zakładał zalesienie muraw kserotermicznych (siedliska chronionego Dyrektywą Siedliskową) na Pojezierzu Sejneńskim^[3]. Decyzja Trybunału zostaje wycofana trzy miesiące później po przesłaniu przez Polskę pisemnej deklaracji niezalesiania muraw na Sejneńszczyźnie.

Wobec ponownej deklaracji rozpoczęcia prac drogowych na obszarze chronionym, zaraz po zakończeniu okresu lęgowego ptaków, pod koniec lipca 2007 r. Komisja Europejska skierowała do Trybunału kolejny wniosek o zastosowanie środków tymczasowych w celu wstrzymania budowy i zniszczenia przyrody w ostoi Natura 2000. Dzień później polski premier oświadczył, że budowa obu obwodnic w granicach obszarów Natura 2000 zostaje wstrzymana do czasu oficjalnego wyroku Trybunału. We wrześniu 2007 r. Trybunał potwierdził otrzymanie takiej deklaracji ze strony polskiego rządu.

Europejski Trybunał Sprawiedliwości rozpatrywał sprawę obwodnic Augustowa i Wasilkowa przez niemal równo dwa lata. Jednak po przeprowadzeniu analizy alternatywnych tras obwodnicy Augustowa i podjęciu decyzji przez polskiego premiera o wyborze trasy drogi poza obszarem Natura 2000 i bagienną Doliną Rospudy (marzec 2009 r.), oraz po poprawieniu raportu oceny oddziaływania na środowisko dla obwodnicy Wasilkowa, pod koniec sierpnia 2009 r. Komisja Europejska wycofała z Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości skargę przeciwko Polsce za łamanie unijnych dyrektyw przyrodniczych.

[1] http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/06/1757&format=HTML&aged=0&language=PL&guiLanguage=en

[2] http://curia.europa.eu/jurisp/cgi-bin/form.pl?lang=pl&alljur=alljur&jurcdj=jurcdj&jurtpi=jurtpi&jurtfp=jurtfp&numaff=C-193/07&nomusuel=&docnodecision=docnodecision&allcommjo=allcommjo&affint=affint&affclose=affclose&alldocrec=alldocrec&docor=docor&docav=docav&docsom=docsom&docinf=docinf&alldocnorec=alldocnorec&docnoor=docnoor&radtypeord=on&newform=newform&docj=docj&docop=docop&docnoj=docnoj&typeord=ALL&domaine=&mots=&resmax=100&Submit=Rechercher

[3] http://curia.europa.eu/jurisp/cgi-bin/form.pl?lang=pl&alljur=alljur&jurcdj=jurcdj&jurtpi=jurtpi&jurtfp=jurtfp&numaff=C-193/07&nomusuel=&docnodecision=docnodecision&allcommjo=allcommjo&affint=affint&affclose=affclose&alldocrec=alldocrec&docor=docor&docav=docav&docsom=docsom&docinf=docinf&alldocnorec=alldocnorec&docnoor=docnoor&radtypeord=on&newform=newform&docj=docj&docop=docop&docnoj=docnoj&typeord=ALL&domaine=&mots=&resmax=100&Submit=Rechercher