Co to jest Monitoring Pospolitych Ptaków Lęgowych (MPPL)?
Monitoring Pospolitych Ptaków Lęgowych (MPPL) to długofalowy program, którego celem jest uzyskanie corocznych wskaźników liczebności 80 – 100 najpowszechniej występujących w Polsce gatunków ptaków. Program stanowi część Państwowego Monitoringu Środowiska koordynowanego przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Ptaki są bardzo dobrym wskaźnikiem jakości środowiska, a zmiany ich liczebności dostarczają informacji o stanie całego środowiska przyrodniczego, w którym żyjemy. Obserwacja tych zmian pozwala również na skuteczną ochronę gatunków zmniejszających swoją liczebność lub zagrożonych.
Jak prowadzimy MPPL?
W prace terenowe zaangażowanych jest ponad 500 wysoko wykwalifikowanych wolontariuszy z całego kraju. W każdym z 15 regionów awifaunistycznych Polski prace terenowe organizują koordynatorzy regionalni. Obserwacje prowadzone są na ok. 800 losowo wybranych polach próbnych o powierzchni 1 km². W sezonie lęgowym każda powierzchnia jest kontrolowana dwukrotnie, z wykorzystaniem standardowej, prostej metodyki. Zgodnie z nią, zapisywane są wszystkie osobniki widziane i słyszane. Obserwatorzy notują też obecność ssaków i sporządzają opis siedliska.
Co daje nam MPPL?
Dzięki programowi MPPL wyznaczamy trendy liczebności pospolitych gatunków ptaków, oraz uzyskujemy dane o ich rozpowszechnieniu. Uzyskane wyniki wykorzystujemy do tworzenia dwóch zagregowanych wskaźników, pokazujących zmiany stanu awifauny w krajobrazie rolniczym i leśnym. Zmiany w krajobrazie rolniczym monitorowane są za pomocą wskaźnika stanu populacji rozpowszechnionych ptaków krajobrazu rolniczego (tzw. Farmland Bird Index), który jest jednym z tzw. wskaźników strukturalnych, mierzący postęp krajów członkowskich UE we wdrażaniu Strategii Lizbońskiej. Trendy ptaków leśnych odzwierciedla z kolei wskaźnik pospolitych ptaków leśnych (Forest Bird Index).
Poza tym dane zebrane w trakcie prac MPPL mogą służyć w innych naukowych celach np. do tworzenia tzw. predyktywnych map rozmieszczenia gatunków pospolitych ptaków, czyli map oczekiwanego ich rozmieszczenia (patrz Atlas pospolitych ptaków lęgowych w Do pobrania, a także do licznych innych opracowań naukowych i statystycznych.
Kto korzysta z danych MPPL i gdzie ich szukać?
Dane MPPL są zamawiane i publikowane przede wszystkim przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Na stronach GIOŚ, pod adresem monitoringptakow.gios.gov.pl znajdziecie Państwo opis całego programu monitorowania ptaków w Polsce oraz bazę danych z wynikami dla poszczególnych gatunków. GIOŚ publikuje również wyniki MPPL w cyklicznych raportach tzw. Biuletynach Monitoringu Przyrody wydawanych w ramach Biblioteki Monitoringu Środowiska (patrz: Do pobrania).
Z danych MPPL korzystają też inne organy administracji państwowej, Komisja Europejska, EuroStat, Główny Urząd Statystyczny, naukowcy oraz inne organizacje ochrony przyrody.