Każdy miłośnik ptaków i przyrody chciałby jak najdłużej zachować w pamięci chwile spędzone na wyprawach terenowych i obserwacjach. Rozwój fotografii cyfrowej i dostępność sprzętu fotograficznego sprawiły, że zatrzymywanie w kadrze ważnych dla nas chwil, miejsc, sytuacji, które nas urzekły i które chcemy pamiętać, stało się łatwe i przyjemne. Jak jednak fotografować przyrodę w sposób etyczny?
Przede wszystkim – nie szkodzić. Gdy udajemy się z aparatem w teren, powinniśmy zachowywać się z poszanowaniem miejsca, w którym się zatrzymaliśmy. Pamiętajmy – przyroda jest ważniejsza, niż wykonanie nawet najlepszego zdjęcia. Dlatego przed naciśnięciem spustu migawki, powinniśmy zastanowić się, czy nasz pobyt nie wyrządzi szkody otoczeniu, a w szczególności:
– czy nie płoszymy ptaków w trakcie okresu lęgowego? Czy nasza obecność i fotografowanie nie zakłóci ptasich godów, budowania gniazda, składania jaj i ich wysiadywania, odchowywania piskląt?
– czy nie niepokoimy ptaków w miejscach gromadzenia się na noclegowiska, żerowiska lub w miejscach zimowania?
– czy nie znajdujemy się na terenie objętym ochroną, w którym nasza obecność z różnych względów jest niepożądana?
Kostrzynieckie rozlewiska, fot. Cezary Korkosz
Przygotowanie do fotografowania przyrody nie polega wyłącznie na dobraniu odpowiedniego sprzętu, ale także na poznaniu charakterystyki gatunków, które chcemy fotografować i miejsca, do którego się wybieramy. Dzięki temu unikniemy działań szkodzących przyrodzie (np. niszczenia rzadkich siedlisk czy cennych roślin). Pamiętajmy, że w parkach narodowych i rezerwatach udostępnionych dla turystów, obowiązuje nakaz poruszania się wyznaczonymi szlakami i ścieżkami. Nie schodźmy z nich w poszukiwaniu ciekawszych kadrów czy rzadkich gatunków roślin i zwierząt.
Sprzęt fotograficzny powinien być dostosowany do tego, co chcemy fotografować. Jeśli chcemy fotografować ptaki, dobrze wyposażyć się w aparat z cichą migawką i w obiektyw o odpowiednio długiej ogniskowej (tzw. teleobiektyw). Dobrze jest robić zdjęcia z odpowiedniego ukrycia i z takiej odległości, na jaką pozwala nam długość obiektywu i zaplanowane ujęcie. Pozwoli to zminimalizować niepokojenie i płoszenie ptaków. Fotografując zwróćmy również uwagę, czy nie niszczymy przy okazji cennej roślinności, gniazd, nor czy ścieżek migracyjnych (np. mrówek).
Niedopuszczalna jest ingerencja w otoczenie w pogoni za jak najlepszym, najbardziej perfekcyjnym kadrem. Wyłamywanie gałęzi, wycinanie krzewów lub traw, „wysprzątanie” terenu wokół gniazda powoduje nie tylko niszczenie ekosystemu, ale także naraża np. na atak drapieżnika lub przepłoszenie zwierząt. To my się musimy dostosować do krajobrazu, a nie on do naszych fotograficznych planów.
Pamiętajmy, że na fotografowanie szczególnie rzadkich czy zagrożonych gatunków należy mieć odpowiednie zezwolenie, wydane przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska.
Każdy, kto chce fotografować dziką przyrodę – zgodnie z prawem i normami etycznymi – powinien zapoznać się z Kodeksem etycznym fotografii przyrodniczej Związku Polskich Fotografów Przyrody, dostępnym na stronie:
http://zpfp.pl/o-zpfp/kodeks-etyczny
Weźmy go sobie go głęboko do serca. Pamiętając o zaleceniach kodeksu, możemy nie tylko cieszyć się z podglądania i uwieczniania natury, ale robić to w przeświadczeniu o naszej trosce i dbałości o przyrodę.