Sukces Konferencji Końcowej Projektu LIFE-wodniczka

Reprezentanci 12 państw, których terytoria pokrywają się z zasięgiem wędrówek wodniczki przyjęli rezolucję, w której gratulują OTOPowi oraz Biebrzańskiemu Parkowi Narodowemu olbrzymiego sukcesu w obronie przyrody biebrzańskich bagien, jakim jest skuteczne wcielenie szeroko zakrojonego projektu ochrony gatunkowej wodniczki.

Przedstawiciele rządów spotkali się z blisko stoma polskimi oraz zagranicznymi przyrodnikami i naukowcami na konferencji, jaka odbyła się w dniach 11–15 maja 2010 w Biebrzańskim Parku Narodowym. Celem konferencji była prezentacja i podsumowanie osiągnięć programu, w znacznym stopniu finansowanego ze środków europejskiego funduszu LIFE Natura.

Około 20% światowej populacji wodniczki zamieszkuje Dolinę Biebrzy. Rozszerzenie terenów podmokłych łąk torfowiskowych, stanowiących ulubione siedlisko wodniczki było jednym z głównych celów sześcioletniego projektu „Ochrona wodniczki w Polsce i w Niemczech”. Projekt ten, rozpoczęty w 2005 roku, posiada całkowity budżet przekraczający 5 mln euro. Dzięki staraniom pracowników OTOP i Biebrzańskiego Parku Narodowego przyrodnicy zyskali wiedzę na temat sposobów przywracania siedlisk wodniczki i używanego do ich pielęgnacji prototypowego sprzętu, który pozwala kosić torfowiskowe łąki bez wywierania negatywnego wpływu na delikatną glebę torfowisk. OTOP i BPN przeprowadziły wykup terenów, na których występuje wodniczka. Niektóre z nich wydzierżawiono rolnikom, którzy poprzez wsparcie finansowe w postaci programów rolno-środowiskowych zostali zachęceni do prowadzenia na swoich działkach gospodarki przyjaznej ptakom, w tym wodniczce. Dzięki tego rodzaju działaniom program ochrony wodniczki jest już prowadzony na powierzchni ponad 42 tys. hektarów i cieszy się szerokim poparciem lokalnej społeczności.

Biebrzańskie torfowiska wyglądają dziś zupełnie inaczej niż w czasach przed wprowadzeniem projektu ochrony wodniczki. Tam, gdzie jeszcze niedawno krzewy i drzewa powoli zarastały cenne torfowiskowe łąki, dziś można znów spotkać czajki, krwawodzioby, czy rycyki, a przede wszystkim obserwować powrót wodniczki. Monitoring pokazał, że gatunek ten zajął już ponad 250 ha poprzednio utraconych siedlisk, a jego liczebność na terenach objętych projektem wzrosła. Zmiany są widoczne nawet gołym okiem. Goszczący na konferencji w Biebrzańskim Parku, znany, zajmujący się od 10 lat wodniczką, niemiecki naukowiec Dr. Karl Schulze-Hagen, powiedział: “Tereny kiedyś, jak pamiętam, pokryte gęstymi trzcinami, wśród których wodniczka walczyła o przetrwanie, teraz znów są otwartymi torfowiskowymi łąkami pełnymi śpiewających ptaków. To prawdziwy cud w ochronie przyrody, o jakim nigdy nawet nie śmiałem marzyć.”

Krótko po konferencji programu LIFE miało miejsce spotkanie przedstawicieli krajów sygnatariuszy podpisanego w 2003 roku pod auspicjami Konwencji o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt (The Convention on the Conservation of Migratory Species of Wild Animals, w skrócie CMS, ) międzynarodowego porozumienia dotyczącego ochrony wodniczki. Przedstawiciele rządów 12 państw ocenili postęp prac nad ocaleniem tego unikalnego gatunku przed wyginięciem. Podczas spotkania strony porozumienia przyjęły nowy Międzynarodowy Plan Działań dla Wodniczki, który został zaktualizowany w oparciu o wiedzę i wyniki badań uzyskane przez OTOP podczas projektu LIFE. Ten plan ochrony stanowi podstawę międzynarodowych umów łączących kraje podejmujące wysiłki w celu ocalenia światowej populacji wodniczki. Podczas spotkania, do porozumienia w ramach CMS przystąpiły dwa nowe kraje, Francja i Mali.

Więcej informacji na temat Konwencji Bońskiej (CMS) i jej części dotyczącej ochrony wodniczki można znaleźć na stronie internetowej: http://www.cms.int/species/aquatic_warbler/aquatic_warbler_bkrd.htm