Czy OZE w Polsce będą naprawdę zielone?

Polska jest jednym z niewielu krajów w Europie, która nadal nie posiada map pokazujących wrażliwość przyrody na poszczególne rodzaje energii odnawialnej. Raport BirdLife Europe „Dążąc do wypełnienia celów energetycznych Europy w zgodzie z przyrodą” stwierdza, że konieczne jest przygotowanie takich map dla całego kraju i branie ich pod uwagę w procesie planowania przestrzennego i przyznawania pozwoleń na lokalizacje elektrowni. Jest to pierwszy raport podsumowujący w skali całej Europy wpływ na przyrodę, jaki będzie miał rozwój wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. W jego przygotowaniu brało udział Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (OTOP).

„Energia słońca, wiatru, oceanów oraz lasów może być wykorzystywana bez szkody dla europejskich ptaków i innych zwierząt, ale potrzebne są dobre rozwiązania prawne. Większość technologii wykorzystywania odnawialnych źródeł energii nie czyni ptakom krzywdy, pod warunkiem, że unika się ich lokalizacji w najbardziej newralgicznych miejscach. Jednak bez odpowiednich rozwiązań, skala potrzebnych inwestycji mogłaby sprawić, że ekspansja energii odnawialnej stałaby się znacznym zagrożeniem dla europejskiej – już teraz zmniejszającej się – różnorodności biologicznej” – mówi Magdalena Zadrąg z Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków.

Polska przyjęła na siebie zobowiązanie zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w ciepłownictwie i chłodnictwie do 16,5 %, w elektroenergetyce – 16,8% a w transporcie – 9,6% do roku 2020. Średnio oznacza to, że w 2020 roku 15% wykorzystywanej w Polsce energii będzie pochodziło z odnawialnych źródeł energii. Według założeń rządowych udział energii wodnej oraz słonecznej w Polsce zostanie utrzymany mniej więcej na dzisiejszym poziomie, największy wzrost wykorzystania zakładany jest w energii wiatrowej oraz w wykorzystaniu energetycznym biomasy. Raport wskazuje m.in., że Polska mogłaby inwestować więcej w energię słoneczną, ponieważ w Polsce wykorzystuje się jej bardzo niewiele, choć możliwości są podobne jak w krajach z nami sąsiadujących.

Wykres 1. Dodatkowe zużycie energii odnawialnej w Polsce w 2020 roku w porównaniu do zużycia w roku 2005, z podziałem na technologie [ktoe]. Łącznie dla Polski – 10 226 ktoe

Raport stwierdza, że ponad cztery piąte inwestycji do roku 2020 będzie wykorzystywało technologie tworzące niewielkie lub łatwo dające się uniknąć ryzyko dla przyrody, na przykład kolektory słoneczne czy elektrownie wiatrowe. Chociaż biopaliwo, tamy i elektrownie wodne lub wykorzystujące energię pływów morskich mogą zagrażać europejskiej przyrodzie, ich zastosowanie może być ograniczone, a emisja dwutlenku węgla może być obniżona szybciej, jeśli rządy poszczególnych państw europejskich sprawią, że rewolucja w energii odnawialnej będzie naprawdę zielona.

Ariel Brunner, szef unijnej polityki w BirdLife, mówi: “Nasz raport jest obowiązkową lekturą dla prawodawców w całej Europie, właśnie teraz, gdy energia odnawialna stawiana jest w centrum uwagi jako sposób zapobiegania niebezpiecznym zmianom klimatu.”

Raport został przedstawiony dziś w Brukseli i skierowany do Dyrekcji ds. Energii i Środowiska, Europejskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej oraz Europejskiej Rady Energii Odnawialnej.
 

• BirdLife Europe (2011) Dążąc do wypełnienia celów energetycznych Europy w zgodzie z przyrodą (red. Scrase I. oraz Gove B.), RSPB, Sandy, Wielka Brytania- raport w wersji angielskiej (11,9 MB, PDF)
• Podsumowanie raportu w języku polskim (1,07 MB, PDF)

Zdjęcie turbiny wiatrowej: Michał Maniakowski