Wakacje z biegusem krzywodziobymWakacje z biegusem krzywodziobym

Okres wakacji szkolnych to dobra pora na wycieczkę nad rzekę, zbiornik zaporowy czy mało uczęszczaną plażę nad morzem, ponieważ właśnie w lipcu i sierpniu wyraźnie zwiększają się szanse na spotkanie jednego z ładniejszych przedstawicieli ptaków siewkowych odwiedzających nasz kraj – biegusa krzywodziobego.

Biegus krzywodzioby w okresie lęgowym występuje w syberyjskiej tundrze. Należy do wyjątkowo wytrwałych wędrowców – w lipcu opuszcza tereny lęgowe (wtedy też pierwsze osobniki pojawiają się w Polsce) i lecąc przez Europę dociera na zimowiska zlokalizowane głównie wzdłuż wybrzeży Afryki. Ptaki ze Dalekiego Wschodu zimę spędzają na wybrzeżach Oceanu Indyjskiego, w południowo-wschodniej Azji i Australii.

Biegusy nie opuszczają terenów lęgowych w tym samym czasie. Jako pierwsze w drogę ruszają dorosłe samce. Dorosłe samice rozpoczynają wędrówkę 3-4 tygodnie później. Najpóźniej lecą młode – kolejne 4-6 tygodni później. W Polsce szczyt przelotu ptaków dorosłych przypada w drugiej połowie lipca (właśnie teraz), natomiast młodych – pod koniec sierpnia i na początku września.

W prowadzonym przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków serwisie internetowym www.awibaza.pl zarejestrowano dotychczas 137 wypraw, podczas których widziano biegusa krzywodziobego (z czego 86 z okresu od lipca do sierpnia). Rozkład liczby wypraw i liczby osobników w poszczególnych pięciodniowych odcinkach w lipcu i sierpniu, pokazany na wykresie, dobrze oddaje dynamikę przelotu opisaną w literaturze ornitologicznej.

Liczba wypraw, podczas których widziano biegusy krzywodziobe oraz łączna liczba osobników w kolejnych pięciodniowych odcinkach w okresie lipiec – sierpień (źródło danych: www.awibaza.pl)

Gdzie szukać

Ponad połowa wakacyjnych obserwacji biegusa krzywodziobego zarejestrowanych w AwiBazie pochodzi z regionu Zatoki Gdańskiej – głównie z ostoi ptaków IBA: Zatoka Pucka oraz Ujście Wisły. Na drugim miejscu znalazły się duże zbiorniki zaporowe (również posiadające status ostoi ptaków IBA), takie jak Zbiornik Turawski, Zbiornik Mietkowski, Jezioro Nyskie czy Zbiornik Siemianówka. Biegusy z krzywymi dziobami można spotkać również w dolinach dużych rzek, m.in. w IBA Dolina Środkowej Wisły oraz w IBA Dolina Dolnego Bugu. Na poniższej mapie zaznaczono wszystkie lokalizacje, w których w lipcu i sierpniu użytkownicy AwiBazy obserwowali biegusy krzywodziobe.

Mapa lokalizacji, w których w okresie lipiec-sierpień użytkownicy AwiBazy obserwowali biegusy krzywodziobe (źródło: www.awibaza.pl)

Serdecznie zachęcamy do wakacyjnych poszukiwań biegusów i innych ptaków oraz do dzielenia się swoimi obserwacjami na AwiBaza.pl!

• Prezentowane dane na wykesie i mapie pochodzą z olat 1984-1985 i 2002-2012 (liczba wypraw w poszczególnych latach: 7 (1984),7 (1985), 1 (2002), 1 (2005),1 (2006), 3 (2007), 8 (2008), 8 (2009), 19 (2010), 28 (2011), 3 (2012). Portal AwiBaza.pl działa od października 2007, umożliwia dodawanie również danych archiwalnych.
• Zdjęcie główne: młody biegus krzywodzioby / Cezary Korkosz – www.cezarykorkosz.pl
• Więcej na temat AwiBazy przeczytasz TU
• Informacje o dynamice przelotu biegusa krzywodziobego przez Polskę pochodzą z książki Ludwika Tomiałojcia i Tadeusza Stawarczyka „Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany” wydanej w 2003 roku we Wrocławiu przez Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „proNatura”