Plany i programy wymagające strategicznej oceny oddziaływania na środowisko

Z art. 7 i 8 Konwencji z Aarhus i przepisów Dyrektywy SEA wynika obowiązek zapewnienia społeczeństwu udziału w postępowaniach legislacyjnych, mających za przedmiot opracowywanie i przyjmowanie planów, programów oraz wytycznych polityk mających znaczenie dla środowiska, a także w postępowaniach dotyczących przygotowywania przepisów wykonawczych lub procedur obowiązujących aktów normatywnych.

Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko (dalej jako SOOŚ) wykonywana jest po to, aby ocenić skutki dla środowiska, jakie spowoduje realizacja mających znaczenie dla środowiska dokumentów planistycznych (planówi programów) opracowywanych przez władze publiczne.

Wykonanie SOOŚ polega na:

• zebraniu wszelkich dostępnych informacji o stanie środowiska, w szczególności elementów, na które wpłynie realizacja planu lub programu,
• zgromadzeniu wszelkich danych na temat tego, jakie skutki dla środowiska może przynieść realizacja planu lub programu,
• całościowej i wszechstronnej ocenie takich skutków,
• prezentacji wniosków wszystkim zainteresowanym, w tym społeczeństwu.Dokument “zbierający” powyższe informacje i dane, zawierający ocenę oraz wnioski, które z niej wynikają, to Prognoza oddziaływania na środowisko. Sporządza ją organ, który poddaje opracowywany przez siebie dokument SOOŚ, a następnie przedstawia społeczeństwu do zapoznania się i oceny (społeczeństwo dokonuje oceny w składanych przez siebie wnioskach i uwagach).Zgodnie z Ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacjio środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm., dalej jako UOOŚ) strategicznej ocenie poddaje się między innymi następujące dokumenty planistyczne (plany i programy):

  1. studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy;
  2. wszystkie plany zagospodarowania przestrzennego, w tym miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (sporządzany na szczeblu gminy);
  3. plany lub programy w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu, opracowywane lub przyjmowane przez organy administracji, w których planuje się realizację przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko;
  4. inne polityki, strategie, plany lub programy, jeżeli ich realizacja może spowodować znaczące oddziaływanie na obszar Natura 2000, a nie są one bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynikają z tej ochrony.

  Schemat strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wygląda następująco:

  1. uzgodnienie z organem ochrony środowiska oraz organem inspekcji sanitarnej zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie;
  2. sporządzenie prognozy SOOŚ dla projektu planu lub programu;
  3. uzyskanie wymaganych ustawą opinii;
  4. umożliwienie udziału społeczeństwa w postępowaniu SOOŚ;
  5. przedstawienie projektu planu lub programu wraz z prognozą SOOŚ do zaopiniowania organowi ochrony środowiska oraz organowi inspekcji sanitarnej;
  6. uwzględnienie w ostatecznej wersji projektu planu lub programu wniosków z prognozy, opinii organu ochrony środowiska i inspekcji sanitarnej oraz uwag i wniosków zgłoszonych w ramach udziału społecznego;
  7. załączenie do przyjętego planu lub programu podsumowania, zawierającego uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu w odniesieniu do rozpatrywanych rozwiązań alternatywnych oraz informacji o sposobie wykorzystania ustaleń prognozy SOOŚ, opinii organu ochrony środowiska i organu inspekcji sanitarnej, wyników postępowania z udziałem społeczeństwa oraz informacji o metodach i częstotliwości przeprowadzania analizy skutków realizacji planu lub programu w zakresie oddziaływania na środowisko;
  8. podjęcie analizy skutków zgodnie z ustalonymi metodami i częstotliwością.

  Aby umożliwić udział społeczeństwa w postępowaniu SOOŚ, organ opracowujący projekt dokumentu podaje do publicznej wiadomości informację o:

  1. przystąpieniu do opracowywania projektu dokumentu i o jego przedmiocie;
  2. możliwościach zapoznania się z dokumentacją sprawy oraz o miejscu, w którym jest ona wyłożona do wglądu;
  3. możliwości składania uwag i wniosków;
  4. sposobie i miejscu składania uwag i wniosków, wskazując jednocześnie co najmniej 21-dniowy termin ich składania;
  5. organie właściwym do rozpatrzenia uwag i wniosków;
  6. postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli takowe jest prowadzone.

  Organ opracowujący projekt planu lub programu dane o projekcie dokumentu oraz prognozie umieszcza w publicznie dostępnym wykazie danych
  o dokumentach (możliwym do przeglądania w Internecie – w Biuletynie Informacji Publicznej) oraz udostępnia do wglądu we własnej siedzibie prognozę oddziaływania na środowisko, do której przede wszystkim będą się odnosić wnioski i uwagi społeczeństwa.
  
  Każdy ma prawo składania uwag i wniosków w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa, w którym przeprowadza się strategiczną ocenę oddziaływania na środowisko planu lub programu.

  Wnioski i uwagi należy złożyć przed upływem wyznaczonego terminu, złożone po jego upływie pozostawia się bez rozpatrzenia. Uwagi lub wnioski złożone w terminie muszą zostać rozpatrzone, organ ma obowiązek się do nich ustosunkować.

  Do przyjętego dokumentu organ musi dołączyć uzasadnienie z informacją o udziale społeczeństwa w postępowaniu oraz o tym, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione zgłoszone uwagi i wnioski.