Natura 2000 – więcej ptaków i korzyści dla rolników

21 maja obchodzony jest dzień Europejskiej Sieci Ekologicznej NATURA 2000. To najmłodsza i jednocześnie najskuteczniejsza forma ochrony przyrody w całej Unii Europejskiej. NATURA 2000 została powołana na mocy dwóch aktów prawnych o fundamentalnym znaczeniu dla ochrony różnorodności biologicznej w Europie: Dyrektywy Ptasiej i Dyrektywy Siedliskowej. Jej głównym celem jest ochrona zagrożonych gatunków roślin i zwierząt oraz ochrona najcenniejszych obszarów przyrodniczych.

Polska jest na drugim miejscu, wśród krajów Unii Europejskiej, pod względem powierzchni obszarów objętych programem Natura 2000. Stanowi to prawie 20 % powierzchni naszego kraju. Wyprzedzają nas tylko Hiszpanie, którzy mają dwa razy więcej obszarów Natury 2000 niż Polacy. Plasujemy się zatem w czołówce krajów europejskich, które mogą zaoferować cenne obszary przyrodnicze i często zapominamy, że stanowią one wizytówkę Polski.
Komisja Europejska ogłosiła właśnie konsultacje społeczne, w których sprawdza czy NATURA 2000 spełnia swoją rolę. Ponad 100 europejskich organizacji, w tym ClientEarth, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków i WWF Polska, zajmujących się ochroną przyrody zachęca obywateli 28 państw UE do powiedzenia „TAK” naturze i wyrażenia swojej opinii na stronie www.naturealert.eu/pl

Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 to nie tylko korzyści dla przyrody, to także szansa dla ludzi – mówi Dariusz Gatkowski z Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. – Najmocniej wiąże się to z rozwojem turystyki, ale oznacza również korzyści finansowe, dla rolników czy gmin. Dlatego tak ważne jest, aby wziąć udział w tych konsultacjach.
Natura 2000 to korzyści finansowe dla prywatnych właścicieli gruntów na terenie NATURA 2000. Są to wyższe o około 20% dopłaty w ramach programów rolno-środowiskowych oraz ekwiwalent pieniężny za utracone korzyści, jeśli działania ochronne w ramach obszaru NATURA 2000 wymagają np. późniejszego koszenia łąk. NATURA 2000 to także większe szanse dla samorządów na zdobycie dofinansowania na realizację projektów i programów poprawiających stan infrastruktury: np. kanalizacji, dróg, ścieżek rowerowych, kotłowni na biomasę lub programów edukacyjnych i szkoleniowych1.

Monitoring pospolitych ptaków lęgowych prowadzony przez OTOP pokazuje wzrost liczebności wybranych gatunków na terenach NATURA 2000 nawet o 50 %, co świadczy o skuteczności tej formy ochrony przyrody.
www.natura2000.gdos.gov.pl
Monitoring ptaków pospolitych związanych z lasami wykazuje wzrost ich populacji o 25% w roku 2014 w porównaniu do roku 2000. Wzrost ten widoczny jest głównie na obszarach chronionych. Zwiększa się również populacja żurawia, który większość swoich noclegowisk ma na terenach Natura 2000. Rośnie populacja kszyka, mieszkańca podmokłych łąk, który podobnie jak wodniczka korzysta na programie rolnośrodowiskowym.
Swoją populację zwiększa bielik, na co znaczny wpływ może mieć poprawa jakości środowiska, w tym wód, a przez to ilość ptaków związanych z wodami: gęsi, kaczek czy kormoranów.
Dzięki sieci NATURA 2000 w Polsce możliwa jest ochrona wielu zagrożonych gatunków zwierząt, na przykład ptaków, ptaków – derkacza i wodniczki, które w innych krajach Unii Europejskiej są już rzadkością – podsumowuje Paweł Średziński z WWF Polska.

Jak działają dyrektywy unijne mogliśmy też zobaczyć w czasie sporu o Dolinę Rospudy. Dzięki skutecznej ochronie prawnej ten unikat na skalę światową został ocalony a dziś obwodnica ułatwia ominięcie Augustowa.
Konsultacje społeczne potrwają jeszcze przez miesiąc, ale już teraz można wyrazić swój głos za pośrednictwem strony internetowej www.naturealert.eu/pl