Fot. Tomasz Wilk
Wilcze Góry to realizowana przez OTOP od początku 2021 roku długoterminowa inicjatywa, której celem jest efektywniejsza ochrona przyrody we wschodniej części Karpat. Realizowana jest ona dzięki wsparciu Frankfurckiego Towarzystwa Zoologicznego (FZS), w ramach transgranicznej współpracy z partnerami ze Słowacji (Aevis) i Ukrainy.
Gdzie i dlaczego?
Program realizowany jest w obszarze tzw. Wilczych Gór – umownego regionu, obejmującego pasma górskie Karpat na styku trzech państw – Polski, Słowacji i Ukrainy. W części polskiej obszar rozciąga się od Beskidu Niskiego, poprzez Bieszczady, Góry Sanocko-Turczańskie po Pogórze Przemyskie.
Obszar ten, to jeden z ostatnich w Europie, które wciąż nazwać można „dzikim”. W wielu miejscach nadal dobrze zachowane są tu lasy o charakterze naturalnym, będące m.in. schronieniem dla wszystkich dużych drapieżników występujących w naszym kraju (wilk, niedźwiedź, ryś, żbik), populacji rzadkich i zagrożonych gatunków ptaków (np. orzeł przedni, puchacz, dzięcioł trójpalczasty), ale także wielu innych grup zwierząt i roślin, wśród których występują gatunki endemiczne – niespotykane nigdzie indziej. Oprócz wyjątkowych wartości przyrodniczych, Wilcze Góry wyróżniają się wybitnymi walorami krajobrazowymi – bezleśne połoniny Bieszczadów, rozległe łąki Beskidu Niskiego, czy stare lasy Pogórza Przemyskiego, tworzą razem krajobraz niespotykany w innych częściach kraju. Częściowa ochrona regionu, m.in. w ramach parków narodowych Bieszczadzkiego i Magurskiego, jest wciąż dalece niewystarczająca, by skutecznie zachować dziedzictwo przyrodnicze Wilczych Gór. Jednocześnie w ostatnich latach rośnie presja na niezrównoważone wykorzystanie regionu – w ramach intensyfikacji gospodarki leśnej, chaotycznej zabudowy terenów otwartych, czy nieprzemyślanych inwestycji turystycznych.
fot. Tomasz Wilk
Cel projektu i działania
Głównym celem projektu jest zapewnienie efektywniejszej ochrony przyrody Wilczych Gór. Ideą, która napędza działania projektowe jest koncepcja „dzikości” (wilderness) – region Wilczych Gór, to jeden z ostatnich w tej części Europy, który wciąż spełnia kryteria obszaru dzikiego. Działania projektowe mają więc w szczególności wspierać zachowanie naturalności tego miejsca i promowanie biernej ochrony ekosystemów na dużych obszarach, na których ludzka ingerencja jest ograniczona.
Wśród głównych działań projektowych jest:
- identyfikowanie, dokumentowanie walorów przyrodniczych miejsc szczególnie cennych i wnioskowanie o ich formalną ochronę, jako rezerwaty przyrody;
- wsparcie efektywności prac parków narodowych Magurskiego i Bieszczadzkiego, m.in. poprzez dotowanie działań monitoringowych;
- promocja istniejącego Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery UNESCO „Karpaty Wschodnie”, działania poprawiające skuteczność jego oddziaływania na ochronę zasobów przyrodniczych oraz analiza możliwości jego powiększenia;
- niwelowanie formalnych barier – prawnych i światopoglądowych, blokujących powstawanie nowych obszarów chronionych, w szczególności parków narodowych – prace prowadzone w ramach Koalicji 10% (więcej informacji wkrótce);
- propagowanie idei „dzikości” i promocja unikatowości Wilczych Gór wśród wszystkich, którzy kształtują ich przyszłość – decydentów, lokalnych społeczności, turystów i miłośników przyrody;