Stanowisko w sprawie ekspozycji ptaków w przestrzeni publicznej
Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, stoi na stanowisku, że ptaki mogą być eksponowane jedynie w sposób humanitarny, który nie zagraża zdrowiu ptaków, w miejscu spełniającym podstawowe warunki sanitarne i dostosowanym do specyfiki danego gatunku.
Mając na uwadze, iż jedynie Ogrody Zoologiczne podlegają ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Rozdział 3 Ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne oraz ośrodki rehabilitacji zwierząt), a inne miejsca w przestrzeni publicznej, w których eksponowane są ptaki nie są dostosowane do regulacji i zaleceń dla instytucji wymienionych w Rozdziale 3 tejże ustawy, wyrażamy opinię, że ptaki powinny być przetrzymywane w niewoli jedynie w Ogrodach Zoologicznych. Infrastruktura postawiona w innych miejscach (np. parkach miejskich, ośrodkach wypoczynkowych, restauracjach) powinna spełniać standardy, jakie obowiązują w ogrodach zoologicznych.
Zakładany przez inwestorów walor edukacyjny lub rozrywkowy takich miejsc stoi w sprzeczności z wysoce stresującymi, niehumanitarnymi i niespełniającymi norm określonych w ww. ustawie warunkami, które nie odpowiadają potrzebom biologicznym ptaków.
Ptaki powinny mieć zapewnione odpowiednie warunki bytowania, kiedy są trzymane w niewoli. Dotyczy to zarówno ptaków dzikich, jak i tych wychowanych w niewoli.
Oznacza to, że bezwzględnie powinno się dążyć do:
- zapewnienia ptakom odpowiedniej przestrzeni do przebywania, np. woliery o wymiarach i specyfice odpowiadającej potrzebom danego gatunku;
- nie stosowania w konstrukcji wolier szkła/szyb z uwagi na niebezpieczeństwo rozbijania się o nie ptaków z zewnątrz woliery, jak i tych znajdujących się w środku (naklejanie sylwetek ptaków drapieżnych nie zawsze temu pomaga);
- stworzenia pasa ochronnego o szerokości co najmniej kilku metrów, na którym obowiązywałby zakaz wstępu dla osób postronnych. W ten sposób ograniczone zostanie również dokarmianie ptaków niewłaściwą karmą oraz zakłócanie im spokoju, co w krótkim czasie może doprowadzić do śmierci zwierząt;
- braku hałasu w sąsiedztwie woliery. Nie powinny być w jej pobliżu organizowane żadne imprezy połączone z głośną muzyką, pokazami sztucznych ogni itp. – to generuje olbrzymi stres nawet u ptaków pochodzących z hodowli i grozić może nabyciem urazów, a nawet śmiercią eksponowanych osobników w wyniku ich płoszenia;
- trzymania ptaków pochodzących wyłącznie z hodowli – tym samym byłyby to osobniki przyzwyczajone do obecności człowieka.
Władze ogrodów zoologicznych dążą do zapewnienia swoim zwierzętom takich warunków, natomiast w innych miejscach ekspozycji ptaków ww. warunki nie zawsze są przestrzegane. Warunki hodowli i utrzymywania zwierząt w ogrodach określone zostały w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2004 r. w sprawie warunków hodowli i utrzymywania poszczególnych grup gatunków zwierząt w ogrodzie zoologicznym. Rozporządzenie określa warunki, niezbędne pomieszczenia i wyposażenie w urządzenia techniczne miejsc przebywania zwierząt oraz minimalne warunki przestrzenne dla hodowli i utrzymywania zwierząt poszczególnych gatunków lub grup gatunków, jak również niezbędne warunki do prowadzenia reprodukcji zwierząt. Rozporządzenie to nie określa warunków przestrzennych dla hodowli i utrzymywania ptaków eksponowanych w przestrzeni publicznej, takich jak parki miejskie, ośrodki wypoczynkowe i inne.
Dlatego też, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków postuluje, aby środki publiczne służyły dofinansowaniu ośrodków rehabilitacji dzikich ptaków lub ogrodów zoologicznych: profesjonalnych placówek dbających o dobro zwierząt – zamiast przekazywaniu funduszy publicznych na budowę wolier eksponujących dzikie ptaki w przestrzeni publicznej.