Prace terenowe w rezerwatach biebrzańskich – podsumowanie sezonu 2011/2112

Marzec to okres, w którym kończymy wszelkie prace w terenie. Na zewnątrz jest coraz cieplej, rozpoczyna się wielka wędrówka ptaków na lęgowiska. W krótce rozpocznie się też okres lęgowy, zatem jest to najlepszy czas na podsumowanie tego, co w trakcie sezonu prac polowych OTOP wykonał w rezerwatach biebrzańskich.

W tym sezonie prace terenowe rozpoczęliśmy z pewnym opóźnieniem, spowodowanym wysokim stanem wody, a w związku z tym, z brakiem możliwości wjazdu sprzętu na tereny koszeń. Poprawa warunków nastąpiła pod koniec sierpnia i w tym czasie rozpoczęliśmy koszenia w rejonie Mścich.

Od tej pory prace ochrony czynnej torfowisk (polegające na koszeniu i zbieraniu biomasy) trwały nieprzerwanie do stycznia bieżącego roku. W tym czasie wykosiliśmy 385 ha biebrzańskich łąk. Koszenie odbywało się przy użyciu dwóch ratraków. Jedna maszyna kosiła i jednocześnie zbierała biomasę (fot. 1), druga, w której została zastosowana kosiarka dyskowa, znacznie sprawniejsza i wydajniejsza podczas koszenia, w trakcie zabiegu zostawiała skoszony pokos obok jadącego ratraka (fot. 2). Pozostawiona na pokosie biomasa musi być obowiązkowo zbierana, dlatego niezbędne było skonstruowanie maszyny, która współpracowałaby z ratrakiem i zbierała skoszony pokos. Przetestowaliśmy dwie podobne w działaniu maszyny (fot.3).

Wszystkie prace: koszenie, zbiór i transport biomasy nie byłyby jednak możliwe, gdyby nie odpowiednia infrastruktura, ułatwiająca dojazd ciężkiego sprzętu do bagiennego terenu. W tym celu, w grudniu i w styczniu na powierzchni Szorce została zbudowana platforma  z faszyny (tj. powiązanych w pęczki gałęzi – fot. 4).

Platforma ta (o wymiarach 20 x 30m) służyła do przeładunku biomasy z ratraka na przyczepy ciągnikowe w grząskim terenie. Również dwustumetrowy fragment gruntowej drogi prowadzący do platformy, wymagał utwardzenia faszyną. By podołać tym zadaniom konieczne było pozyskanie około 330m3 gałęzi i wywiązanie z nich wiązek faszyny, a następnie umieszczenie ich na platformie i drodze (fot.5).

W styczniu i w lutym, na bazę terenową w Trzciannem, zwożona była biomasa, która została zmagazynowana, a w przyszłości zostanie przerobiona na pellet. W sumie z powierzchni koszonych przez OTOP i z części powierzchni koszonych przez Partnera projektu, zwiezionych i zdeponowanych na bazie zostało aż 508 ton biomasy.   

Równocześnie w styczniu i lutym prowadzone były prace przy ręcznym odkrzaczaniu terenów „wodniczkowych” na Mścichach, gdzie niekoszone od lat łąki,  w znacznej mierze zarosły krzewami wierzby i  odrostami olchy. Prace przy odkrzaczaniu trwały do pierwszych dni marca. W tym czasie pracownicy używając pilarek spalinowych, odkrzaczyli 6 hektarów powierzchni łąk (fot. 6).

Ze ściętych krzewów został ułożony czterystumetrowy przejazd dla ratraka (przy pomocy ciągnika zaopatrzonego w ładowacz czołowy – fot. 7 i 8). 

Droga ta, posłuży w przyszłym sezonie do przejazdów ratraka od miejsca przeładunku biomasy do powierzchni koszeń.Obecnie ratraki, ciągniki i cały sprzęt towarzyszący wykonywaniu zabiegów ochronnych zwieziony został na bazę terenową w Trzciannem, gdzie przejdzie gruntowną konserwację i niezbędne remonty, konieczne do niezawodnej pracy w kolejnym sezonie.