Organizacje pozarządowe działające na rzecz ochrony przyrody wyrażają swoje zaniepokojenie brakiem możliwości pełnego dofinansowania projektów obejmujących realizację zadań ochronnych w kolejnej perspektywie finansowej 2014-2020 Programu Priorytetowego Infrastruktura i Środowisko.
Organizacja pozarządowe zwróciły się w tej sprawie do Ministra Środowiska Macieja Grabowskiego oraz premier Ewy Kopacz.
Aktualne zapisy w Szczegółowym Opisie Osi Priorytetowych ww. programu wykluczają dofinansowanie projektów realizowanych w II Osi Priorytetowej przez organizacje pozarządowe w 100%.
Organizacje pozarządowe apelują o przyznanie im praw równych do tych, które przysługują sektorowi państwowemu. Domagają się także uznania podatku od towarów i usług (VAT) za wydatek kwalifikowany dla projektów z Osi Priorytetowej II Ochrona środowiska analogicznie jak dla osi III, IV i IX PO IiŚ.
Argumentują m.in, że skoro parki narodowe, regionalne dyrekcje ochrony środowiska i inne instytucje państwowe otrzymują pełne dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, projektów Life+ i POIiŚ, to organizacje pozarządowe powinny mieć takie samo prawo. Dla susłów, żółwi, cietrzewi, jesiotra, kumaka i torfowisk nie ma znaczenia, kto zajmuje się jego/ich ochroną.
Przedstawiciele organizacji pozarządowych wskazują na nierówne traktowanie instytucji państwowych i organizacji pozarządowych, ponieważ zakładane finasowanie instytucji państwowych wyniesie 100%, a organizacji pozarządowych do 90%. Pozostałą część – konieczną do zrealizowania projektu – NGO musiałby zdobyć sam.
Organizacje pozarządowe działają wyłącznie w celu realizacji dobra wspólnego, nie dla zysku. Realizowane projekty nie przynoszą więc żadnych dochodów. Przy projekcie niekomercyjnym o wartości 4 000 000 PLN wymagałoby to od organizacji pozyskania 400 000 PLN wkładu własnego na sfinansowanie projektu w całości. Dla organizacji pozarządowej działającej w zakresie ochrony przyrody pozyskanie takiej kwoty jest niemożliwe.
Żądanie od organizacji pozarządowych zapewnienia współfinansowania projektów ochrony przyrody i edukacji ekologicznej na takim poziomie dla znaczącej większości tych organizacji będzie oznaczać wycofanie się z dotychczasowej działalności na rzecz ochrony różnorodności biologicznej, a proponowane rozwiązania mogą doprowadzić do likwidacji i marginalizacji działań wielu NGO.
List otwarty pozarządowych organizacji ekologicznych do premier Ewy Kopacz
23 października 2015 r. Ministerstwo Środowiska na swojej stronie www poinformowało, że wystąpiło do Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju o pilną zmianę zapisów zawartych w „Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko”. W trakcie roboczych ustaleń między oboma ministerstwami Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju zadeklarowało przyjęcie odstępstwa od wytycznych, które miałoby objąć organizacje pozarządowe (minimum w zakresie projektów przyrodniczych i szkoleniowych) oraz jednostki resortowe niepobierające opłat objętych VAT (w tym: Ministerstwo Środowiska, Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska i Główny Inspektorat Ochrony Środowiska). Ministerstwo Środowiska zawnioskowało o uzyskanie takiego odstępstwa jeszcze przed rozpoczęciem zbierania wniosków o dofinansowanie w planowanych na ten rok konkursach. Ponadto, w razie konieczności, Ministerstwo Środowiska, jako Instytucja Pośrednicząca POIiŚ, będzie kierować nawet pojedyncze projekty do Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju z wnioskiem o ustanowienie odstępstwa, które umożliwi beneficjentowi kwalifikowanie VAT.
Mysikrólik Fot. Cezary Korkosz