Nie dla obwodnicy kolejowej Białegostoku przez Puszczę Knyszyńską | apel przyrodników

Zrównoważony transport, przyjazny dla środowiska i dla człowieka, o niskiej emisyjności i możliwie najmniejszej ingerencji w przyrodę, a jednak szybki i elastyczny – to marzenie wszystkich, którym widmo kryzysu klimatycznego i zanik bioróżnorodności spędza sen z powiek. Kolej stanowi ważny i nieoceniony element zrównoważonego transportu, jednak zdarza się, że lokalne decyzje, dotyczące przebiegu infrastruktury kolejowej stoją w sprzeczności z ideą jak najmniejszych szkód i wpływów na przyrodę. Nie kwestionujemy – jako organizacja i jako przyrodnicy – potrzeby wybudowania kolejowej obwodnicy Białegostoku. Mamy nadzieję, że przyczyni się ona do zwiększenia konkurencyjności transportu kolejowego –jeśli zostanie dobrze i mądrze poprowadzona. Dlatego apelujemy o zaniechanie prac nad tzw. wariantami 11 i 12 przy planowaniu nowej trasy kolejowej. Oba warianty przecinają Puszczę Knyszyńską, obszar niezwykle cenny przyrodniczo i krajobrazowo, włączony do sieci Natura 2000.

Polecamy lekturę artykułu na ten temat, autorstwa Pawła Średzińskiego, do przeczytania tutaj:

https://serwisy.gazetaprawna.pl/transport/artykuly/8234922,kolejowa-obwodnica-bialegostoku-czy-kolej-rozjedzie-puszcze-knyszynska.html

Pełen tekst apelu, skierowanego do Prezesa Zarządu Polskich Kolei Państwowe Polskich Linii Kolejowych S.A., podpisanego przez 15 organizacji przyrodniczych.

Do

Pan IRENEUSZ MERCHEL
PREZES ZARZĄDU
Polskie Koleje Państwowe Polskie Linie Kolejowe S.A.

Dnia 13.09.2021 r.

Apel organizacji pozarządowych i przyrodników w sprawie północnej obwodnicy kolejowej Białegostoku

Szanowny Panie Prezesie!

W związku z planowaną inwestycją dotyczącą budowy północnej obwodnicy kolejowej Białegostoku apelujemy o nieuwzględnianie w dalszym toku prac wariantów (korytarzy) 11 i 12, które będą oznaczać zniszczenie znacznej części cennego przyrodniczo obszaru jakim jest Puszcza Knyszyńska. Oba warianty przebiegają przez obszary Natura 2000 chronione dyrektywą siedliskową i ptasią – Ostoja Knyszyńska- PLH2000006 oraz Puszcza Knyszyńska – PLB200003. Przecinają również znikające z naszego krajobrazu tereny podmokłe i puszczańskie rzeki, w tym strumienie Hatka, Kulikówka i rzekę Czarna. Tak duża inwestycja liniowa będzie miała katastrofalny wpływ na ekosystemy wilgotne i bagienne, które będzie przecinać. Jednocześnie należy podkreślić, że na trasie wariantu 11 i 12 znajdują się również planowane rezerwaty przyrody wpisane do PLANU OCHRONY PARKU KRAJOBRAZOWEGO PUSZCZY KNYSZYŃSKIEJ IM. PROFESORA WITOLDA SŁAWIŃSKIEGO (załącznik do rozporządzenia nr 22/01 Wojewody Podlaskiego z dnia 9 sierpnia 2001 roku):

– „HATKA” – celem ochrony jest zachowanie śródleśnego strumienia o nazwie Hatka oraz jego doliny i strefy źródliskowej. Proponowana ochrona – częściowa

– „CZARNA RZECZKA” – celem ochrony jest zachowanie w stanie naturalnym fragmentu doliny rzeczki Czarnej z licznymi formami geomorfologicznymi tworzącymi przełom rzeki oraz terenami źródliskowymi.

Przeprowadzenie kolei wariantami 11 i 12 oznacza wycinkę lasu na bardzo długim odcinku – w przypadku wariantu 11 to ponad 20 kilometrów. Dodatkowo taka inwestycja stworzy barierę dla zwierząt, stając się śmiertelnym zagrożeniem dla chronionych prawem rysi i wilków, oraz innych gatunków ssaków, które będą chciały ją przekroczyć. Kolej dużych prędkości, jaka będzie przecinać Puszczę Knyszyńską doprowadzi do wzrostu kolizji ze zwierzętami, które negatywnie wpłyną na lokalne populacje.

Jednocześnie na trasie planowanych wariantów 11 i 12 gniazdują i występują zagrożone i chronione gatunki ptaków. Wśród nich są:

– chronione zarówno prawem polskim, jak i unijnym, znajdujące się w Załącznikach Dyrektywy Ptasiej: dzięcioł białogrzbiety i czarny, jarząbek, muchołówka mała, sóweczka, trzmielojad;

– gatunki z „Czerwonej listy Ptaków Polski” które są narażone na wyginięcie lub bliskie zagrożenia: włochatka, dzięcioł trójpalczasty, zaś na obrzeżach puszczy – świergotek polny i ortolan.

W bezpośrednim sąsiedztwie obu zaproponowanych wariantów zlokalizowane są strefy ochrony utworzone w rejonach gniazdowania ptaków drapieżnych: bielika i orlika krzykliwego.

Należy również wziąć pod uwagę, jaki cel postawiono obwodnicy. Z zapowiedzi PKP PLK wynika, że ma być to inwestycja wykorzystująca najlepsze możliwości kolei, jako transportu ekologicznego i atrakcyjnego dla mieszkańców miast i aglomeracji – przy uwzględnieniu oczekiwań mieszkańców i wymogów środowiskowych. W tym przypadku przesuwanie jej w głąb Puszczy, na tereny niezamieszkane, nie spełni żadnego z tych wymogów. Już teraz szybka analiza przebieg wariantu 11 i 12 wskazuje na trudności, które będzie miał inwestor z pozyskaniem środków unijnych na tego typu działania. Oba warianty stoją również w kolizji z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu. Będą również generować wysokie koszty już na etapie wykonywania ich oceny.

Jednocześnie jak wynika ze stanowiska PKP PLK warianty 11 i 12 nie były wcześniej rozważane przez tę spółkę. Sam zaś wariant 11 jest oprotestowany przez gminę Knyszyn i budzi również sprzeciw jej mieszkańców. Z punktu widzenia celu jaki ma spełniać te inwestycja najlepsze będą warianty położone blisko Białegostoku lub jak w przypadku wariantu 13 przebiegające już pod istniejącym ciągiem komunikacyjnym – tzw. trasą generalską.

Dlatego jeszcze raz apelujemy o niewłączanie do dalszego procedowania wariantów 11 i 12, i o kontynuację prac nad pozostałymi trzema wariantami, przebiegającymi najbliżej miasta Białegostoku.

Podpisano (w kolejności alfabetycznej):

Centrum Ochrony Mokradeł
Client Earth – Prawnicy dla Ziemi
Fundacja dla Biebrzy
Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze
Fundacja Dzika Polska
Fundacja Greenmind
Fundacja Las Naturalny
Fundacja Siła Lasu
Jaki będzie las
Komitet Ochrony Orłów
Klub Gaja
Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków
Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
Stowarzyszenie MOST
Towarzystwo Przyrodnicze Dubelt

Wysłano do wiadomości:

Ministerstwo Klimatu i Środowiska
Ministerstwo Infrastruktury
Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce