OTOP ma już 20 lat

Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków obchodzi właśnie 20-lecie swojego istnienia

Historia powstania OTOP zaczęła się w maju 1990 r. Grupa polskich ornitologów uczestniczyła wówczas w warsztatach na temat ochrony ptaków i ich siedlisk organizowanych w Wielkiej Brytanii przez Królewskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (RSPB).  Właśnie wtedy narodziła się idea powołania analogicznej organizacji w Polsce. Pomysł opisano w liście, który w sierpniu tego samego roku rozesłano do głównych ośrodków ornitologicznych w kraju. We wrześniu 1990 roku w czasie zjazdu Polskiego Towarzystwa Zoologicznego w Łodzi „Ornitologia polska w 100-lecie śmierci Władysława Taczanowskiego” uczestnicy podjęli decyzję o powołaniu OTOP.

W styczniu 1992 roku rozpoczęto przyjmowanie członków – dzisiaj jest ich w OTOP około 4000. Działalność OTOP wspiera rzesza kilkunastu tysięcy wolontariuszy i sympatyków, bez których skuteczna ochrona gatunków i siedlisk ptaków byłaby niemożliwa. Przez 20 lat z instytucji zatrudniającej dwie osoby w dwóch wynajętych pokojach – OTOP stał się organizacją, w której w kilku biurach w Polsce pracują 44 osoby.

Jednym z największych osiągnięć OTOP było wskazanie w Polsce ostoi ptaków o randze europejskiej i międzynarodowej (IBA), które zostały – po akcesji Polski do Unii – włączone w sieć obszarów Natura 2000. Było to wdrożenie nowej formy ochrony przyrody. Wyznaczono wówczas 141 IBA, z których początkowo włączono do N2K 72. Ostatecznie pełną listę 141 IBA z listy OTOP uwzględniono w 2009 roku.

Kolejne ważne osiągnięcie OTOP to uruchomienie w 2001 roku Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych na wzór programu brytyjskiego. Obecnie, po 11 latach, jest to gigantyczny program rządowy, część platformy Państwowego Monitoringu Środowiska GIOŚ, realizowany przez kilka NGO’sów. Na początku realizowany był przez 100 obserwatorów, teraz jest to kilka projektów monitoringowych obsługiwanych przez ponad 300 wolontariuszy ze strony OTOP.

Jednym z najważniejszych programów OTOP jest projekt ochrony wodniczki, najbardziej zagrożonego ptaka śpiewającego Europy kontynentalnej. Jest to największy w Polsce projekt ochrony gatunkowej, finansowany z unijnego funduszu Life.

OTOP, razem z innymi organizacjami zajmującymi się ochroną przyrody, włączył się w – zakończoną sukcesem w roku 2009 – kampanię przeciwko budowie trasy Via Baltica przez Dolinę Rospudy i inne ważne ostoje ptaków w północno-wschodniej Polsce. Obecnie OTOP stara się o lepsze lokalizacje lotnisk na Podlasiu i koło Warszawy, bierze udział w dyskusji na temat budowy zapory w Nieszawie, popiera także działania na rzecz ochrony Puszczy Białowieskiej i inicjatywę obywatelską „Oddajcie Parki Narodowi”.