Samoistne prawo organizacji ekologicznych do zaskarżania decyzji środowiskowych

Status uczestnika na prawach strony służy organizacji ekologicznej w postępowaniu prowadzonym z udziałem społeczeństwa do tego, aby poprzez post ępowanie dowodowe ukształtować jak najbardziej korzystną treść decyzji Środowiskowej (z punktu widzenia celów ochrony przyrody).
Formalny status strony, uczestnika na prawach strony, czy też podmiotu składającego wnioski i uwagi nie jest organizacji ekologicznej potrzebny do tego, żeby wnieść:

• 1) odwołanie od decyzji wydanej w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa,
• 2) skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) od decyzji wydanej w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa.

Zgodnie z art. 44 ust. 2 i 3 UOOŚ
organizacje ekologiczne mogą wnosić wymienione wyżej Środki zaskarcenia (przede wszystkim kwestionując decyzje Środowiskowe):

1) jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi organizacji;
2) nawet, gdy nie brała ona udziału w post ępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa.

Organizacja ekologiczna może przystąpić do postępowania nie tylko w I instancji, nawet nie biorąc w tej instancji udziału, może się włączyć do postępowania odwoławczego, jeżeli postępowanie w instancji było lub powinno było być prowadzone z udziałem społeczeństwa. Możliwe jest to przez złożenie odwołania od wydanej decyzji, w terminie, w którym KPA to dopuszcza (14 dni od dnia, w którym decyzja organu I i instancji została doręczona ostatniej ze stron postępowania). W składanym odwołaniu organizacja powinna wykazać, iż posiada status organizacji ekologicznej (można załączyć odpis z KRS).
Jeżeli organizacja złoży odwołanie i wykaże swój status jako organizacji ekologicznej – uczestniczy w postępowaniu przed organem II instancji na zasadach wskazanych wyżej, przy omawianiu udziału w I instancji (bez konieczności oczekiwania na odrębne postanowienie organu II instancji w sprawie dopuszczenia do postępowania odwoławczego).

Podobne uprawnienia przysługują organizacji co do możliwości wniesienia skargi na decyzję do sądu administracyjnego, organizacja może to zrobić, nawet nie biorąc wcześniej udziału w postępowaniu I i II instancji. Przystąpienie do postępowania sądowo-administracyjnego jest jednak przede wszystkim uwarunkowane dopuszczalnością złożenia skargi (wyczerpanie administracyjnego toku instancji, termin – 30 dni od dnia, w którym decyzja organu II instancji została doręczona ostatniej ze stron postępowania)

W składanej skardze organizacja powinna wykazać, iż posiada status organizacji ekologicznej (można załączyć odpis z KRS). Jeżeli organizacja złoży skargę i wykaże swój status jako organizacji ekologicznej – może czynnie uczestniczyć w postępowaniu przed WSA bez konieczności oczekiwania na odrębne postanowienie sądu w sprawie dopuszczenia do tego postępowania. Pamiętając o tych szczególnych uprawnieniach, warto byłoby jednak sugerować włączanie się organizacji ekologicznych do postępowania przede wszystkim w I instancji. To na tym etapie rozstrzygania sprawy należałoby dopilnowywać prawidłowego przebiegu postępowania i wzięcia pod uwagę wszystkich merytorycznych kwestii istotnych dla rozstrzygnięcia.

W ponownym postępowaniu OOŚ organem właściwym jest wyłącznie RDOŚ. Po otrzymaniu raportu OOŚ, organ właściwy do wydania decyzji budowlanych występuje do RDOŚ z wnioskiem o uzgodnienie warunków realizacji przedsięwzięcia i przedkłada mu między innymi raport oraz decyzję Środowiskową. Przed wydaniem postanowienia uzgadniającego, RDOŚ występuje do organu właściwego w sprawie wydania decyzji budowlanych o zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa. W ponownym postępowaniu OOŚ społeczeństwu, w tym organizacjom ekologicznym, przysługują wszystkie te uprawnienia, które podmioty te posiadają w OOŚ prowadzonej w fazie zasadniczej. Organ właściwy do wydania decyzji, przed którymi wykonuje się ponowną OOŚ, przekazuje RDOŚ zgłoszone przez społeczeństwo uwagi i wnioski oraz protokół z rozprawy administracyjnej otwartej dla społeczeństwa, jeżeli takowa była przeprowadzana.

Uwaga!
Jeżeli z raportu OOŚ wynika zasadność realizacji przedsięwzięcia w wariancie innym niż proponowany przez inwestora (wnioskodawcę), organ właściwy do wydania decyzji Środowiskowej, za zgodą wnioskodawcy, wskazuje w decyzji wariant dopuszczony do realizacji lub, w razie braku zgody wnioskodawcy, odmawia zgody na realizację przedsięwzięcia.