Pierwsze wyniki badania produktywności wodniczki

W celu oceny wpływu projektu i jego działań na docelowy gatunek – wodniczkę – przeprowadziliśmy w tym roku badania produktywności wodniczki w Biebrzańskim Parku Narodowym. Badania miały sprawdzić jak koszenie oddziałuje na populację wodniczki.  

Badania zostały przeprowadzone na terenie Bagna Ławki w Biebrzańskim Parku Narodowym na 5 działkach o wymiarach 200 m x 1000 m. Wybrane zostały tak, by reprezentowały różne typy gospodarowania terenem. Część z nich była koszona w zimie poprzedzającej ten sezon lęgowy, część – dwa lata przed tym sezonem, a część nie była koszona w ogóle przez ostatnich 10 lat.

Na wyznaczonych działkach kierownik badań – Justyna Kubacka- oraz wolontariusze: Pedro Costa, Teddy Eyster, Witold Goliński, Grzegorz Hać, Ulla Kail, Grzegorz Kiljan, Liza Olson oraz Alice Risely, starali się ocenić sukces lęgowy wodniczki.  

Prace w terenie trwały od 15maja do 30sierpnia i składały się przede wszystkim z poszukiwania zaniepokojonych samic wodniczki, ich gniazd oraz sprawdzania gniazd, jaj i piskląt. Ponadto wolontariusze liczyli śpiewające samce, by móc porównać zagęszczenia samców do zagęszczeń samic oraz ich gniazd. Wolontariusze mierzyli także siedlisko, przede wszystkich wysokość roślinności, by sprawdzić, jakie cechy roślinności mogą wpływać na wodniczkę.

Obecnie dostępne są już pierwsze wyniki tych badań. Na działkach znaleziono 136 gniazd. Dodatkowo znaleziono 20 gniazd tuż poza tymi działkami (zwykle około 5-15 m od ich granic).

55 z tych gniazd zostało całkowicie utraconych z powodu zalania, drapieżnictwa lub porzucenia gniazda, co stanowi 35% wszystkich gniazd. Dodatkowo w 7 gniazdach stwierdzono częściową śmiertelność.

Zaobserwowano, że wodniczki składają jaja później w czasie sezonu niż wcześniej myślano.  Może to być wyjątkowa sytuacja w tym roku, ponieważ według literatury ostatnie lęgi wodniczki zaczynają się pod koniec lipca. W tym roku w czasie drugiego lęgu poziom wody był wyjątkowo wysoki, co spowodowało dużą śmiertelność gniazd.

Ryc. Histogram dat złożenia pierwszych jaj w poszczególnych gniazdach.

Najwyższe zagęszczenia gniazd, które charakteryzowały się sukcesem zaobserwowano na działkach koszonych 2 lata przed tym sezonem. A najmniejsze na działkach koszonych bezpośrednio przed sezonem lęgowym. Pokazuje to, że jeśli poziom wody na siedlisku jest wysoki sukces lęgowy może zależeć od dostępności martwej biomasy. Dlatego też należy przynajmniej część ścinanej biomasy pozostawiać na terenach wodniczki.

Ryc. 2. Zagęszczenie gniazd z sukcesem lęgowym z podziałem na lęgi oraz na rodzaj gospodarowania. Słupki = średnia, wąsy= odchylenie standardowe, białe = koszone poprzedniej zimy; szare = koszone 2 lata wcześniej, czarne = niekoszone.

Badanie będzie powtórzone w przyszłym roku, by sprawdzić w jakim zakresie pogoda wpływa na lęgi wodniczki.