Sukces OTOP! Dwa nowe rezerwaty chronią dziką przyrodę Karpat

Dzięki inicjatywie Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków właśnie powstały dwa nowe rezerwaty w Karpatach, chroniące unikalne ekosystemy leśne i rzadkie gatunki. To efekt wieloletnich starań OTOP o ochronę najcenniejszych przyrodniczo miejsc w Beskidzie Niskim i Bieszczadach. Kolejne cztery bezcenne przyrodniczo ostoje, wskazane przez Towarzystwo, czekają na objęcie ich ochroną rezerwatową.

Nowe rezerwaty przyrody „Kozie Żebro” i „Markowiec-Gródek” w Beskidzie Niskim zostały oficjalnie powołane. Dzięki temu niezwykle cenne ekosystemy leśne, zbliżone do naturalnych, zostały objęte ochroną prawną. W ich skład wchodzą reliktowe gatunki o ogromnym znaczeniu przyrodniczym, naukowym i dydaktycznym. Nazwy rezerwatów „Kozie Żebro” (105 ha) oraz „Markowiec-Gródek” (71 ha) pochodzą od pięknych beskidzkich szczytów, których przyrodę chronią.

Dołączyły one do pozostałych 50 nowych rezerwatów, które, zgodnie z zapowiedzią Ministry Klimatu i Środowiska Pauliny Hennig-Kloski, zostały powołane w związku z inicjatywą Lasów Państwowych „100 rezerwatów na 100-lecie LP”. Oficjalne objęcie ochroną zaproponowanych przez nas rezerwatów jest dużym sukcesem, choć ma on także gorzką nutę.

Ogromnym nakładem pracy na przestrzeni ostatnich 4 lat OTOP przygotowało dokumentację przyrodniczą i wnioski do RDOŚ w Krakowie i Rzeszowie o powołanie aż siedmiu nowych rezerwatów przyrody w Karpatach. Są to cztery rezerwaty w woj. podkarpackim oraz trzy w województwie małopolskim. W każdym przypadku wymagało to szczegółowej inwentaryzacji przyrodniczej w terenie, opracowania dokumentacji oraz konsultacji eksperckich. Na każdym z tych obszarów pracował zespół ekspertów w dziedzinach ornitologii, entomologii, lichenologii i botaniki, których zadaniem było stwierdzenie występowania gatunków rzadkich, chronionych, reliktowych lub zagrożonych oraz sporządzanie szczegółowych raportów o stanie zachowania przyrody w proponowanych rezerwatach.

Rezerwat „Kozie Żebro” Fot. Tomasz Wilk

„Choć w Karpatach znajduje się sporo leśnych rezerwatów, to jednak wciąż niewiele jest takich, których bierna ochrona koncentruje się na całych, bogatych i dobrze rozpoznanych biocenozach lasów naturalnych. Szczególnie dotyczy to ekosystemów obfitujących we wrażliwe, reliktowe gatunki ksylobiontów z grup mniej powszechnie znanych, jak saproksyliczne chrząszcze i grzyby czy nadrzewne porosty. Dlatego utworzenie proponowanych przez nas rezerwatów przyrody jest dobrym krokiem w kierunku wypełnienia tej luki” – mówi Rafał Bobrek, który z ramienia OTOP kierował badaniami w rezerwatach.

Bardzo dziękujemy specjalistom, którzy wsparli nas w rozpoznaniu walorów przyrodniczych rezerwatów, tj. panom: dr. hab. Robertowi Kościelniakowi, dr. Maciejowi Kozakowi i dr. inż. Tomaszowi Olbrychtowi.

Na podstawie wyników badań terenowych uznaliśmy wytypowane obszary za niezwykle cenne przyrodniczo i uważamy, że wszystkie powinny zostać objęte ochroną rezerwatową. Ze smutkiem przyjęliśmy więc informację, że obydwa zgłoszone w woj. małopolskim rezerwaty będą miały zmniejszoną względem założeń powierzchnię, zaś trzeci (proponowany rezerwat „Jodły Łemkowskie”) na razie nie powstanie. W tym miejscu dziękujemy Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze, Fundacji Psubraty oraz Klubowi Przyrodników za wsparcie naszych działań oraz stanowczy sprzeciw wobec zmniejszania powierzchni rezerwatów. Mimo że RDOŚ w Krakowie nie przychyliła się do wszystkich naszych postulatów, wciąż uważamy powołanie nowych obszarów chronionych  za ważny krok we właściwą stronę. Jesteśmy dumni, że przyczyniliśmy się do tego!

Tymczasem gorąco zachęcamy Was do podpisania petycji w sprawie utworzenia nowych rezerwatów – w tym tych zaproponowanych przez OTOP – na Podkarpaciu: https://actionnetwork.org/forms/tak-dla-nowych-rezerwatow-w-podkarpackiem

Niedługo planujemy przekazanie zebranych dotąd ponad 13 tysięcy podpisów do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie z wnioskiem o rozpoczęcie prac nad powołaniem kolejnych rezerwatów w najcenniejszych obszarach Karpat.