Ochrona gatunku - OTOP

Zagrożenia

Mimo, że znaczna część stanowisk wodniczki znajduje się w obrębie terenów chronionych w dalszym ciągu szereg z nich jest zagrożona degradacją. Jednym z głównych zadań OTOP jest identyfikacja zagrożeń i działania ochronne. Oto najważniejsze zagrożenia siedlisk tego gatunku

1. Dawne, aktualne i planowane melioracje torfowisk

Głównym zagrożeniem jest dla wielu stanowisk niski poziom wody po niegdyś przeprowadzonych „melioracjach”. Szereg rowów odwadniających poważnie je osusza szczególnie w latach o niskim poziomie opadów. Tereny odwodnione są miejscem bardzo szybkiego procesu sukcesji roślinności krzewiastej. (Biebrza – głównie basen środkowy, Narew, Chełm) Ostatnio prace melioracyjne zostały wykonane na dwóch powierzchniach w Dolinie Szkwy (gmina Łyse, województwo ostrołęckie), w tym na jednej gdzie w 1995r. stwierdzono ok.10 śpiewających samców wodniczki. Obie te powierzchnie zostały bardzo silnie osuszone, co pociągnęło za sobą silne zmiany siedliskowe niekorzystne dla wodniczki. W 1997r. na obu wymienionych powierzchniach wodniczki nie stwierdzono.

2. Zmiany siedliskowe na skutek zaprzestania gospodarki łąkowej.

Na szeregu stanowiskach brak gospodarki łąkarskiej. Łąki nie są wykaszane od co najmniej kilku lat, mogą się zdarzać jedynie nieregularne podpalenia traw i trzcin. Efektem jest głównie sukcesja. Początkowo wilgotne turzycowiska zostają zdominowane przez szuwary mozgowe i mannowe a turzycowiska pozostają w niewielkich płatach. Następnie lokalnie pojawiają się siewki drzew gatunków lekkonasiennych i stopniowo zarastają niezagospodarowany teren. (Pomorze Zachodnie, Narew).

3. Zmiany siedliskowe na skutek niekontrolowanego wypalania roślinności.

Szczególnie niekorzystne w suche lata. Wypalone turzycowiska są zastępowane zbiorowiska trawiaste z trzęślicą modrą i szybko zarastają roślinnością krzewiastą. (Chełm, Biebrza).

4. Zbyt intensywne gospodarowanie

Przemysłowe koszenie trzciny (Pomorze Zachodnie), przekształcanie szuwaru turzycowego w plantację trzcin. Nawet jeśli wykaszane jest trzcinowisko w pobliżu stanowiska wodniczki może się zdarzyć, że będzie ono miejscem przejazdu maszyn lub składowania skoszonej trzciny. Czasami ostatnie prace miały miejsce w ostatnich dniach maja stanowiąc drastyczne naruszenie przepisów!
Głównym zagrożeniem dla wodniczki na niektórych terenach (np. dolina Narwi, Bagno Wizna) jest całkowite i niemal równoczesne wykaszanie całej powierzchni łąk. Zwykle następuje to w ostatnich dniach czerwca i na początku lipca, a więc jeszcze w trakcie drugiego lęgu wodniczki.
Zmiany własnościowe mogące prowadzić do intensyfikacji użytkowania terenu (Bagno Wizna). Zmiany te przewidują zwrot byłym właścicielom ok. 900 ha torfowiska. Pozostała część według obecnych założeń Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa ma zostać sprzedana lub włączona do Biebrzańskiego Parku Narodowego.

5. Rozbudowa sieci komunikacyjnej i obiektów gospodarczych w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk wodniczki.

Sytuacja dotyczy stanowisk wodniczki nie objętych skuteczną ochroną obszarową (rezerwaty z otulinami, parki krajobrazowe). Wokół rezerwatów na torfowiskach koło Chełma dotychczas nie utworzono stref ochronnych zaprojektowanych przy inwentaryzacji przyrodniczej jeszcze w 1993 r. Ponadto granice parku krajobrazowego biegną po linii granicznej rezerwatów nie tworząc stref buforowych wokół tych terenów. Planowane jest poprowadzenie trasy ekspresowej obwodnicy Chełma bezpośrednio przy granicach dwóch rezerwatów – Brzeźno i Bagno Serebryskie. Wśród bezpośrednich zagrożeń związanych z budową trasy należy wymienić: zajmowanie terenów (rolnych, leśnych) pod inwestycje związane z trasą tj. obiekty techniczne i usługowe, hałas, zanieczyszczenie powietrza i gleb w otoczeniu trasy, przyspieszenie urbanizacji terenu, a także wzrost penetracji ludzkiej. Rezerwat Roskosz leży w sąsiedztwie trasy szybkiego ruchu Chełm – Dorohusk (międzynarodowe przejście graniczne o wzrastającym nasileniu ruchu). Wzdłuż tej trasy będą z pewnością powstawać różne obiekty towarzyszące. Bezpośrednio przylega do niego linia kolejowa, na rampie wcinającej się od północny w torfowisko odbywa się przeładunek gazu.

Strony o wodniczce

The Aquatic Warbler Conservation Team (AWCT): www.aquaticwarbler.net
Conservation of the Aquatic Warbler (Acrocephalus paludicola) in the Bird Special Protection Area of La Nava-Campos: www.carricerincejudo.org
Management Planning for Conservation of Desna-Dniper population of Aquatic Warbler: www.birdlife.org.ua
Action Plan for The Aquatic Warbler in Europe: ec.europa.eu

Wpłacam