W jaki sposób udostępnia się informacje o środowisku i jego ochronie?

PRZEZ INTERNET:

• publicznie odstępne wykazy danych
• elektroniczne bazy danych
• dokumenty

TRADYCYJNIE:

• na pisemny wniosek
• bez pisemnego wniosku

Z różnych względów bardziej dla nas korzystne jest pozyskiwanie informacji przez Internet.

Tradycyjne pozyskiwanie informacji jest czasochłonne, pracochłonne, droższe i… stresujące, ponieważ organy administracji nie zawsze czekają na nasze wnioski z otwartymi ramionami, nie zawsze załatwiają je terminowo, a z drugiej strony – nie zawsze dajemy organom szansę, aby sprawę załatwić szybko, robiąc we wnioskach błędy, które są później kwalifikowane jako formalne przeszkody w niezwłocznym ich załatwieniu.

---

3.4.1. Udostępnienie przez Internet – Biuletyn Informacji Publicznej

Każdy organ administracji publicznej musi prowadzić własny Biuletyn Informacji Publicznej (BIP).

BIP-u danego organu administracji szukamy na stronie internetowej tego organu – najczęściej będzie to charakterystyczny baner lub odrębna zakładka.

Wskazówka praktyczna: Obecnie już bardzo nieliczna grupa organów administracji publicznej nie prowadzi własnej strony internetowej. Brak własnej strony internetowej nie zwalnia z prowadzenia BIP-u i nie zwalnia z udostępniania w BIP-ie informacji o środowisku i jego ochronie.
Jeżeli szukamy informacji o środowisku i jego ochronie, które organ powinien opublikować w BIP-ie, a nie ma on własnej strony internetowej – szukajmy BIP-u tego organu na stronie głównej BIP.

---

3.4.1.1. Publicznie dostępne wykazy danych o dokumentach w BIP-ie

Podstawowym nośnikiem informacji o środowisku i jego ochronie jest dokument urzędowy.

Organy administracji muszą prowadzić publicznie dostępne wykazy danych o dokumentach zawierających informacje o środowisku.

Uwaga! W wykazach nie znajdziemy samych dokumentów (np. decyzji środowiskowych), ale dane o dokumentach.

Publicznie dostępne wykazy prowadzi się w formie elektronicznej i udostępnia w BIP-ie.

Art. 21 ust. 2 UOOŚ wymienia kilkadziesiąt dokumentów, o których dane muszą się znaleźć w BIP-ie.

Z punktu widzenia spraw wiążących się z obszarami Natura 2000 ważne są obowiązkowo podawane w BIP dane o:

• projektach studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, planów zagospodarowania przestrzennego oraz strategii rozwoju regionalnego; polityk, strategii, planów lub programów w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu, opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji, wyznaczających ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko;
• projektach polityk, strategii, planów lub programów, których realizacja może spowodować znaczące oddziaływanie na obszar Natura 2000, jeżeli nie są one bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynikają z tej ochrony; projektach zmian w tych dokumentach, przed ich skierowaniem do postępowania z udziałem społeczeństwa; wszystkich wymienionych wyżej dokumentach, jeżeli zostaną przyjęte;
• informacjach o odstąpieniu od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla polityk, strategii, planów lub programów, których realizacja może spowodować znaczące oddziaływanie na obszar Natura 2000, jeżeli nie są one bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynikają z tej ochrony;
• opiniach wydawanych dla strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla polityk, strategii, planów lub programów, których realizacja może spowodować znaczące oddziaływanie na obszar Natura 2000, jeżeli nie są one bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynikają
• z tej ochrony;
• prognozach oddziaływania na środowisko;
• postanowieniach stwierdzających obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dla planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko;
• wnioskach o wydanie decyzji i o decyzjach o środowiskowych uwarunkowaniach;
• postanowieniach RDOŚ w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia, wydawanych w trakcie ponownej OOŚ;
• wnioskach o wydanie decyzji i o decyzjach wymaganych przed rozpoczęciem realizacji przedsięwzięcia, innego niż przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko, które nie jest bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynika z tej ochrony, dla których przeprowadzono ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000;
• postanowieniach, w których RDOŚ stwierdza obowiązek przeprowadzenia OOŚ na obszar Natura 2000 – w odniesieniu do oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, w szczególności w odniesieniu do integralności i spójności tych obszarów, oraz biorąc pod uwagę skumulowane oddziaływanie przedsięwzięcia z innymi przedsięwzięciami;
• postanowieniach RDOŚ w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia w zakresie oddziaływania na obszar Natura 2000, wydawanych po przeprowadzeniu OOŚ przedsięwzięcia na obszar Natura 2000;
• raportach o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko;
• analizach porealizacyjnych;
• projektach, przed ich skierowaniem do postępowania z udziałem społeczeństwa: wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska, programów ochrony powietrza, programów ochrony środowiska przed hałasem;
• wojewódzkich, powiatowych i gminnych programach ochrony środowiska;
• opracowaniach ekofizjograficznych;
• wnioskach o wydanie pozwolenia i o pozwoleniach: zintegrowanych, na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wodnoprawnych na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, na wytwarzanie odpadów;
• projektach planów ochrony i o projektach planów zadań ochronnych tworzonych dla form ochrony przyrody, w tym parków narodowych i obszarów Natura 2000;
• wnioskach o wydanie zezwolenia i o zezwoleniach na czynności podlegające zakazom lub ograniczeniom w stosunku do gatunków objętych ochroną;
• wnioskach o wydanie zezwolenia i o zezwoleniach na usunięcie drzew lub krzewów;
• wnioskach o wydanie pozwolenia i o pozwoleniach wodnoprawnych na pobór wód, a także o decyzjach nakazujących usunięcie drzew i krzewów;
• decyzjach określających szczegółowe warunki wydobywania kopaliny;
• koncesjach na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin, wydobywanie kopalin ze złóż, bezzbiornikowe magazynowanie substancji;
• wnioskach o wydanie decyzji i o decyzjach: o uzgodnieniu warunków przeprowadzenia działań naprawczych w związku ze spowodowaniem szkody w środowisku, nakładających obowiązek przeprowadzenia tych działań;
• postanowieniach o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie zgłoszenia szkody w środowisku.

Dane o dokumentach muszą publikować organy właściwe w danych sprawach.

Pozyskanie danych o dokumentach umożliwia nam zorientowanie się, na jakim etapie jest dana sprawa, jakie zapadły w niej rozstrzygnięcia, jakie działania zostały podjęte przez organ administracji, poszczególne strony i innych uczestników postępowania.

Dysponując danymi o dokumentach, możemy pozyskać same dokumenty – albo odnajdując je w BIP-ie (jeżeli podlegają obowiązkowej publikacji albo jeżeli organ opublikował je z własnej inicjatywy), albo zwracając się z wnioskiem o ich udostępnienie.

---

Dane o dokumentach muszą publikować organy właściwe w danych sprawach.

Pozyskanie danych o dokumentach umożliwia nam zorientowanie się, na jakim etapie jest dana sprawa, jakie zapadły w niej rozstrzygnięcia, jakie działania zostały podjęte przez organ administracji, poszczególne strony i innych uczestników postępowania.

Dysponując danymi o dokumentach, możemy pozyskać same dokumenty – albo odnajdując je w BIP-ie (jeżeli podlegają obowiązkowej publikacji albo jeżeli organ opublikował je z własnej inicjatywy), albo zwracając się z wnioskiem o ich udostępnienie.

3.4.1.2. Elektroniczne bazy danych w BIP-ie

Elektroniczne bazy danych zawierające informacje o środowisku i jego ochronie prowadzi się w systemach teleinformatycznych i udostępnia w Biuletynie Informacji Publicznej.

Jakie dane muszą być publikowane w BIP-ie w formie baz danych, i na jakich podmiotach ciążą w tym zakresie obowiązki – określa art. 24 UOOŚ.

Podmiot obowiązany do udostępnienia bazy danych w BIP	Zakres danych, jakie musza być opublikowane w BIP w formie bazy danych
marszałek województwa	programy ochrony powietrza mapy akustyczne oraz programy ochrony środowiska przed hałasem informacje dotyczące wytwarzania i gospodarowania odpadami, zgromadzone w wojewódzkiej bazie danych, inne dane i dokumenty wymienione w art. 24 ust. 3 pkt 1 UOOŚ
starosta	wyniki z okresowych badań jakości ziemi i gleby inne dane i dokumenty wymienione w art. 24 ust. 3 pkt 2 UOOŚ
wojewódzki inspektor ochrony środowiska (WIOŚ)	klasyfikacja stref jakości powietrza oraz oceny poziomów substancji w powietrzu w danej strefie programy ochrony powietrza programy ochrony środowiska przed hałasem wyniki pomiarów poziomów substancji lub energii wprowadzanych do środowiska w związku z eksploatacją dróg, linii kolejowych, linii tramwajowych, lotnisk i portów inne dane i dokumenty wymienione w art. 24 ust. 3 pkt 3 UOOŚ
zarządzający drogą, linią kolejową lub lotniskiem	dane dotyczące terenów zagrożonych hałasem (na których przekroczono dopuszczalne poziomy hałasu, określone wskaźnikami LDWN lub LN) mapy akustyczne terenów, na których eksploatacja obiektu może powodować przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
zarządzający drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem	wyniki pomiarów poziomów substancji lub energii wprowadzanych do środowiska w związku z eksploatacją tych obiektów.
starosta	wyniki z okresowych badań jakości ziemi i gleby inne dane i dokumenty wymienione w art. 24 ust. 3 pkt 2 UOOŚ
starosta	wyniki z okresowych badań jakości ziemi i gleby inne dane i dokumenty wymienione w art. 24 ust. 3 pkt 2 UOOŚ

Obowiązki w zakresie prowadzenia i publikacji baz danych wynikają również z innych przepisów, w tym przepisów szczególnych, zawartych w innych regulacjach niż Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

Z punktu widzenia spraw wiążących się z obszarami Natura 2000 istotne mogą się okazać następujące bazy danych:

Podmiot udostępniający bazy

Rodzaj bazy danych

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska

INFOOS – baza danych o ocenach oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko Obszary Natura 2000 w Polsce – dane o gatunkach chronionych i chronionych siedliskach przyrodniczych (Standardowe Formularze Danych – SDF–y, wykazy i mapy wszystkich wyznaczonych i planowanych obszarów Natura 2000 w Polsce System wymiany informacji o różnorodności biologicznej w Polsce Centralny rejestr form ochrony przyrody

Szczegółowy sposób udostępniania danych zgromadzonych w bazach danych powinno określić rozporządzenie Ministra Środowiska wydane na podstawie art. 24 ust. 5 UOOŚ. Ponieważ dotychczas nie zostało ono wydane, do czasu jego wydania stosujemy „stare” Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 czerwca 2007 r. w sprawie sposobu udostępniania informacji o środowisku (Dz.U. Nr 120, poz. 828).

---

3.4.1.3. Publikowanie w BIP-ie dokumentów zawierających informacje o środowisku i jego ochronie

Art. 25 UOOŚ nakłada na organy ochrony środowiska (Ministra Środowiska, Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, marszałków województw, dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej, starostów, wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), a także – na komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej obowiązek publikacji łącznie kilkudziesięciu dokumentów.

Z punktu widzenia spraw wiążących się z obszarami Natura 2000 szczególnie ważne są obowiązkowo publikowane w BIP następujące dokumenty:
Minister Środowiska	przepisy krajowe i wspólnotowe, a także umowy międzynarodowe dotyczące ochrony środowiska, a także raporty z ich wykonania
marszałkowie województw	wojewódzkie programy ochrony środowiska programy ochrony powietrza programy ochrony środowiska przed hałasem wojewódzki plan gospodarki odpadami
starostowie	powiatowe programy ochrony środowiska programy ochrony środowiska przed hałasem powiatowy plan gospodarki odpadami
wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast)	gminne programy ochrony środowiska gminny plan gospodarki odpadami

Poza dokumentami wymienionymi w art. 25 UOOŚ w BIP-ie organy administracji publikują szereg innych dokumentów zawierających informacje o środowisku i jego ochronie, przede wszystkim – realizując obowiązki podawania do publicznej wiadomości dokumentów związanych z postępowaniem w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko planów i programów,
z postępowaniem w sprawie oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć i z oceną habitatową.

---

 

3.4.2. Udostępnienie tradycyjne

3.4.2.1. Udostępnienie informacji na pisemny wniosek

Ustawa nie określa żadnych wymogów formalnych dla wniosku. Musi on więc spełniać jedynie wymogi podania, czyli wskazywać osobę zwracającą się o informację, jej adres, żądanie i podpis.

Wniosek o udzielenie informacji o środowisku i jego ochronie składamy wtedy, kiedy potrzebujemy dostępu do dokumentów (uzyskania ich kopii), które nie podlegają obowiązkowi udostępnienia w Biuletynie Informacji Publicznej lub których, mimo obowiązku publikacji, organ administracji nie umieścił w BIP.

Wniosek składamy także wówczas, kiedy potrzebujemy informacji w formie przetworzonej (np. dane wybrane według określonego klucza, wnioski z badań pierwotnych, wyciągi z oryginalnych dokumentów oraz opracowań niebędących w sensie formalnym dokumentami, informacja możliwa do uzyskania z różnych źródeł) lub zagregowanej (dane zbiorcze).

---

3.4.2.2. Udostępnienie informacji bez pisemnego wniosku

Nie musimy składać pisemnego wniosku, aby uzyskać:

• informację, której organ nie musi wyszukiwać;
• w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej, innej katastrofy naturalnej, awarii technicznej lub innego bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub środowiska – informacje umożliwiające osobom, które mogą ucierpieć w wyniku tego zagrożenia, podjęcie działań w celu zapobieżenia lub zminimalizowania szkód wynikających z tego zagrożenia.