Skarga do Sekretariatu Konwencji Berneńskiej w sprawie Via Baltica
Dwuetapowa ocena oddziaływania na środowisko
24 lipca 2010Przykład: petycja do Parlamentu Europejskiego w sprawie drogi ekspresowej. Via Baltica.
25 lipca 2010
Skarga do Sekretariatu Konwencji Berneńskiej w sprawie drogi ekspresowej Via Baltica
W 2003 r., po otrzymaniu skarg od Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków, WWF i Polskiej Zielonej Sieci, zostaje do Polski oddelegowany ekspert Stałego Komitetu Konwencji Berneńskiej prof. Eckhart Kuijken, w celu zbadania sprawy na miejscu. Jego raport z wizyty na zagrożonych obszarach chronionych i ze spotkań z przedstawicielami polskiego rządu oraz ekologicznych organizacji pozarządowych potwierdził, że planowana droga ekspresowa może szkodliwie oddziaływać na gatunki i siedliska chronione w ramach Konwencji Berneńskiej oraz zawierał projekt rekomendacji dla polskiego rządu [1].
W grudniu 2003 r. Stały Komitet Konwencji Berneńskiej wydaje oficjalne rekomendacje dla polskiego rządu, aby przeprowadzić strategiczną ocenę oddziaływania na środowisko drogi „Via Baltica” [2]. Ma ona zawierać analizę alternatywnych tras w celu uniknięcia zagrożenia dla Puszczy Knyszyńskiej, Bagien Biebrzańskich, Puszczy Augustowskiej, jak również oddziaływania na Narwiański Park Narodowy i Wigierski Park Narodowy. Na podstawie wyników oceny strategicznej ma być podjęta oficjalna decyzja o przebiegu „Via Baltica” przez Polskę północno-wschodnią. Główne zastrzeżenia, stojące u podstawy tych rekomendacji, dotyczyły nieprzestrzegania przez Polskę art. 4 Konwencji, który mówi o tym, że państwa-strony Konwencji „w swojej polityce planowania i rozwoju powinny mieć na względzie wymagania zachowania terenów chronionych (…), by uniknąć lub zminimalizować tak jak to tylko możliwe jakąkolwiek degradację takich terenów”.
Autorzy skargi – polskie organizacje ekologiczne wraz z Królewskim Towarzystwem Ochrony Ptaków z Wielkiej Brytanii (RSPB) – składały regularnie dwa razy do roku raporty aktualizujące informacje na temat realizacji przez polskie władze rekomendacji Komitetu. Podobnie, polski rząd składał co roku sprawozdanie w tym zakresie. Reprezentanci zarówno organizacji pozarządowych jak i polskich władz mieli okazję prezentowania swego stanowiska podczas posiedzeń Stałego Komitetu Konwencji w Strasburgu.
W wyniku rekomendacji Stałego Komitetu Konwencji Berneńskiej została przeprowadzona Strategiczna Ocena Oddziaływania na Środowisko drogi „Via Baltica”, z której wynikało, że najmniej szkodliwą dla środowiska przyrodniczego trasą dla tej międzynarodowej drogi będzie alternatywny przebieg przez Łomżę (sugerowany przez organizacje pozarządowe) zamiast przez Białystok i cenne obszary chronione północno-wschodniej Polski.
Ostatecznie, oficjalna decyzja o zmianie przebiegu „Via Baltica” z zakwestionowanego przez obrońców przyrody na trasę rekomendowaną w wyniku strategicznej oceny została podjęta przez Radę Ministrów jesienią 2009 r.
—————————————-
[1]
[2]