Spójność sieci Natura 2000

Spójność sieci Natura 2000

– zgodnie z art. 3 ust. 1 Dyrektywy Siedliskowej spójność sieci Natura 2000 jest głównym celem i podstawowym warunkiem zachowanie siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków w korzystnym stanie ochrony (KSO), w ich naturalnym zasięgu lub, w stosownych przypadkach, ich odtworzenie.

Dla zachowania spójności sieci Natura 2000 ważne są przede wszystkim dwa kryteria – liczba i jakość gatunków i siedlisk, a także gwarancja prawidłowego ich rozmieszczenia geograficznego w stosunku do zasięgu występowania, w tym łączność między poszczególnymi obszarami w ramach sieci. Szczególnie ważne, z tak określonego punktu widzenia, są takie elementy sieci Natura 2000 jak rzeki, jeziora, stawy, niewielkie lasy i podobne elementy o liniowej lub ciągłej strukturze, które albo są korytarzami ekologicznymi, albo są istotne dla funkcjonowania korytarzy ekologicznych lub ogólnie – dla migracji, rozprzestrzeniania się i wymiany genetycznej dzikich gatunków w ramach sieci Natura 2000.

Utrzymanie spójności sieci Natury 2000 poprzez działania z zakresu kompensacji przyrodniczej (obok braku rozwiązań alternatywnych i koniecznych wymogów wynikających z nadrzędnego interesu publicznego) jest warunkiem, który musi zostać spełniony, aby możliwe było wyrażenie zgody na realizację planu (programu) bądź przedsięwzięcia, które będzie znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000 i jego integralność. Kompensacja przyrodnicza, aby zapewnić spójność sieci Natura 2000, musi zmierzać do zastąpienia roli i funkcji, jakie w sieci Natura 2000 oraz w konkretnym regionie biogeograficznym odgrywa dany obszar Natura 2000, na którym zostanie zrealizowany plan (program) lub przedsięwzięcie.

Przywrócenie spójności sieci Natura 2000 jest możliwe wyłącznie poprzez zastosowanie takich środków kompensacji przyrodniczej, które:

1) będą się odnosić do porównywalnych siedlisk lub gatunków,

2) zapewnią rolę i funkcję porównywalne do wykonywanych przez obszar Natura 2000, który je utraci na skutek znaczącego negatywnego oddziaływania na cele ochrony obszaru Natura 2000 i jego integralność.

W tym drugim przypadku chodzi o nowy obszar, który będzie spełniał kryteria, jakie zadecydowały o wyborze oryginalnego obszaru Natura 2000, w szczególności dotyczące odpowiedniego rozmieszczenia geograficznego siedlisk i gatunków w sieci Natura 2000.

Ponieważ spójność sieci Natura 2000 zależy bezpośrednio od obecności w sieci konkretnych siedlisk i konkretnych gatunków występujących na danym obszarze Natura 2000, dla oceny, czy kompensacja przyrodnicza zapewni spójność sieci, niezbędne będzie w każdym przypadku odwołanie się do KSO siedlisk i gatunków zarówno w oryginalnym obszarze Natura 2000, jak i na terenie kompensacji oraz ich porównanie, celem potwierdzenia proporcjonalności i wykluczenia pogorszenia KSO w odniesieniu do całej sieci Natura 2000.