Żurawie, mewy i szpaki, czyli wyjątkowy styczeń w AwiBazie

Od sierpnia ubiegłego roku nie ukazują się comiesięczne raporty podsumowujące obserwacje wprowadzane przez użytkowników do AwiBazy (www.awibaza.pl). Jest to związane przede wszystkim z dużą liczbą nowych obowiązków administratora. Jednocześnie pragniemy wyrazić ogromną wdzięczność wszystkim wprowadzającym do systemu swoje obserwacje i korzysta stającym z AwiBazy jako źródła aktualnych informacji o ptakach. Jest nam niezwykle miło poinformować, że na portalu zarejestrowało się już 2846 użytkowników, którzy do 21 stycznia wprowadzili dokładnie 397 000 rekordów (zatem niebawem będzie ich w systemie już 400 tys.).

Czasowy brak comiesięcznych raportów podsumowujących planujemy zrekompensować okresowymi informacjami o najciekawszych sezonowych zjawiskach w świecie ptaków, jakie obserwujemy dzięki danym dostarczanym przez użytkowników. Jednocześnie mamy nadzieję, że comiesięczne raporty, być może w nieco innej formule niż dotychczasowa, uda się przywrócić. Będziemy też zachęcać do zwracania szczególnej uwagi na niektóre zjawiska lub gatunki.

Bociany, żurawie – niezwykłe obserwacje styczniowe?

Wyjątkowo ciepła tegoroczna zima sprawiła, że większa niż zazwyczaj grupa ptaków zdecydowała się pozostać w kraju zamiast odlatywać. Coraz częściej słychać o zimujących bocianach białych. W styczniu do AwiBazy wprowadzono 2 obserwacje: z Raciąża w woj. mazowieckim (17.01, wprowadzone przez OTOP) i z Ldzania w woj. łódzkim (14.01, obs. E. Wędzikowska). Z całą pewnością warto sprawdzać pola pod kątem zimujących bocianów. Tym bardziej, że zamiast nich możemy spotkać spędzające w Polsce zimę żurawie. Ten rok przyniósł AwiBazie 6 wpisów dotyczących tego gatunku, pochodzących z Dolnego Śląska, Ziemi Lubuskiej, Pomorza Gdańskiego, Mazur i z Ziemi Łódzkiej. Szczególnie na uwagę zasługują stada liczące 100 osobników, obserwowane w Parku Narodowym „Ujście Warty” (3.01, obs. grupa pracowników PN”UW”) i w Jugowcu w woj. dolnośląskim (11.01, obs. M.Szeruga). Cieplejsza zima najwyraźniej część ptaków zniechęciła do podróży na zimowiska zlokalizowane w Hiszpanii i Południowej Francji.

Żurawie w zimowej aurze to coraz częściej oglądany widok. Fot. K.Kraczkowski / Archiwum OTOP

Nalot rzadkich mew

Gwałtowne wiatry w Europie Zachodniej spowodowały nalot rzadkich gatunków mew. Wyjątkowo licznie obserwowana jest w styczniu mewa trójpalczasta. Wszystkie krajowe obserwacje zamieszczane są w serwisach internetowych poświęconych tylko rzadko spotykanym gatunkom (m.in. www.clanga.com i www.birdwatching.pl), a także gromadzone przez Komisję Faunistyczną PTZool. (mewa trójpalczasta jest gatunkiem podlegającym weryfikacji przez KF i tylko obserwacje z pozytywnym orzeczeniem uzyskują w AwiBazie status zatwierdzonych). Z 6 styczniowych wpisów w AwiBazie większość pochodzi z Wybrzeża, ale jest też obserwacja młodocianego osobnika z Warszawy (8.01, obs. M.Sidelnik) oraz dorosłego ze Zbiornika Goczałkowickiego w IBA Dolina Górnej Wisły (wielu obserwatorów, wpisy z 19.01 i 21.01). Również na Zbiorniku Goczałkowickim przebywają obecnie aż 2 dorosłe mewy polarne. Mewa polarna jest gatunkiem gniazdującym na Grenlandii i w najbardziej północnych częściach Ameryki Północnej – w tym roku w całej Europie obserwowany jest wyjątkowo silny nalot. Do AwiBazy, poza obserwacją ze Śląska, wprowadzono dorosłą mewę polarną widzianą w Łazach koło Koszalina (18.01, obs. P.Zaborowski) i w Niechorzu w gminie Rewal (21.01, P.Zientek i inni). Zdjęcia mew polarnych zaobserwowanych w styczniu w Polsce można zobaczyć tutaj
Mewa czarnogłowa nie należy do tej samej kategorii co dwa wcześniej wspomniane gatunki – populacja lęgowa tego gatunku Polsce liczy ok. 90 par. Zimowe obserwacje są regularnie spotykanym zjawiskiem, ale zawsze stanowią dużą przyjemność dla obserwatora, zwłaszcza jeśli dochodzi do nich w centrum miasta. W dniach 10-11.01 widziano osobnika w szacie pierwszozimowej nad Wisłą w Krakowie (obs. K.Czajkowski, A.Chwierut), a 21.01 dorosła mewa czarnogłowa przysiadła na dachu jednego z bloków na warszawskim Mokotowie (obs. A.Marczewski).

Dorosła mewa czarnogłowa (z prawej) na dachu jednego z warszawskich bloków. Fot. A. Marczewski

Czy szpak będzie ozdobą Zimowego Ptakoliczenia?

W najbliższy weekend (28-29 stycznia) wiele osób weźmie udział w organizowanym przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków Zimowym Ptakoliczeniu. Choć Ptakiem Zimy 2012 został wybrany mazurek (artykuł o tym ciekawym kuzynie wróbla można przeczytać tutaj), to jednak wiele wskazuje, że tegoroczna edycja akcji może przynieść wyjątkowo wiele obserwacji szpaków.
W ubiegłym roku przez pierwsze trzy tygodnie stycznia wprowadzono do AwiBazy zaledwie 4 wpisy dotyczące tego gatunku, podczas gdy w tym roku jest ich już 17, a więc 4-krotnie więcej. Dotychczas szczególnie dużo szpaków obserwowano w Warszawie – mamy nadzieję, że dzięki uczestnikom Zimowego Ptakoliczenia dowiemy się, jak wygląda sytuacja w innych miejscowościach w kraju. Bardzo serdecznie zachęcamy do udziału w akcji, o której więcej można dowiedzieć się tutaj.

Ile szpaków uda się naliczyć podczas tegorocznego Zimowego Ptakoliczenie? Dowiemy się już w najbliższy weekend (28-29 stycznia). Fot. Cezary Korkosz