Czy środowiskowe standardy polityki rolnej będą nadal osłabiane?

Choć celem reformy wspólnej polityki rolnej (WPR) było zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla rolników w UE, istnieje jednak duże ryzyko, że przy okazji doprowadzą one do osłabienia standardów ochrony środowiska. Ponadto, proces i treść reformy WPR z 2024 roku przeprowadzono bez odpowiednich konsultacji czy oceny oddziaływania. Ponieważ to pilna kwestia, wraz z BirdLife apelujemy do Komisji Europejskiej o natychmiastowe działania w celu zapewnienia lepszego udziału interesariuszy na poziomie krajowym, utrzymania zobowiązań środowiskowych oraz zwiększenia przejrzystości procesu zatwierdzania zmian.

”Nie cofajmy się w zobowiązaniach wobec środowiska: Nie zatwierdzajmy zmian, które osłabiają cele ekologiczne, zwłaszcza tych dotyczących nowych zasad GAEC 8 i istniejących już standardów ochrony. Wszystkie decyzje powinny opierać się na sprawdzonych dowodach, a nie na samych deklaracjach.” – pisze w liście do Dyrekcji Generalnej ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich KE (DG AGRI) Ariel Brunner, Dyrektor BirdLife Europe & Central Asia.

Sytuacja w Polsce jest wyjątkowo niepokojąca, o czym wspomniano w liście w dwóch miejscach:

(1) Nowy ekoschemat, który został w Polsce wprowadzony w miejsce normy GAEC 8, w naszej opinii nie skłoni rolników do odtwarzania miejsc, takich jak miedze czy zadrzewienia śródpolne. Ponadto Polska zaproponowała jego wprowadzenie z pominięciem konsultacji społecznych. Już w czerwcu tego roku napisaliśmy o tym do KE (DG Agri), niestety nasz apel o poprawę sytuacji w Polsce nie spotkał się ze zrozumieniem.

(2) Obecnie Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi pracuje nad kolejnymi zmianami planów strategicznych dla WPR — niektóre z nich, jeśli zostaną przyjęte, przyczynią się do dalszego osłabiania standardów obowiązujących gospodarstwa rolne i zakresu dobrowolnych interwencji.

Co istotne: jeśli te zmiany rzeczywiście zostaną wprowadzone, zaszkodzą nie tylko ekosystemom, lecz także samym rolnikom, przyczyniając się do pogłębienia suszy, obniżania poziomu wód gruntowych czy erozji gleb.

OTOP należy do partnerów BLI, którzy negatywnie odnieśli się do zmian wprowadzonych do WPR przez Komisję Europejską już w kwietniu 2024. Pisaliśmy o tym tutaj (https://otop.org.pl/2024/04/08/oslabienie-srodowiskowych-wymogow-wpr-zle-dla-przyrody-i-rolnictwa/) i tutaj (Niedemokratyczna próba zmiany WPR w trybie pilnej procedury! – OTOP). Ponadto od początku obowiązującej reformy WPR wspólnie z partnerami Koalicji Rolnictwo dla Przyrody apelujemy o efektywne narzędzie wsparcia różnorodności biologicznej na gruntach rolnych — przestrzeń dla przyrody lub inaczej obszary nieprodukcyjne.

Całość listu BLI można przeczytać tutaj.