Niedemokratyczna próba zmiany WPR w trybie pilnej procedury!

Pod wpływem niesłabnących protestów rolników, w marcu br. Komisja Europejska zaproponowała wprowadzenie zmian obniżających środowiskowe wymogi unijnej wspólnej polityki rolnej (WPR). Przyjęto możliwość ich wprowadzenia w trybie tzw. pilnej procedury – z pominięciem pełnowymiarowych konsultacji społecznych i oceny wpływu [napisaliśmy o tym szerzej tutaj]. Środowiskowe organizacje pozarządowe z całej Unii Europejskiej protestują przeciwko takiemu procedowaniu prawa i nawołują członków i członkinie Parlamentu Europejskiego (PE) do sprzeciwienia się zmianom tak kluczowym dla sektora rolnego i różnorodności biologicznej.

Ponad 50 środowiskowych organizacji, koalicji i ruchów z całej Unii Europejskiej (w tym OTOP, Koalicje Rolnictwo dla Przyrody i Żywa Ziemia) podpisało się pod listem skierowanym do eurodeputowanych, w którym nawołują, by na najbliższym posiedzeniu PE wyraził sprzeciw wobec niedemokratycznych zasad stanowienia prawa w UE.

Jedynym argumentem KE za przyjęciem zaproponowanych zmian w przyśpieszonym trybie jest kryzys polityczny związany z protestami rolników. Brak oceny wpływu zaproponowanych zmian oraz rzetelnie przeprowadzonych konsultacji sprawia, że nie są brane pod uwagę inne, kluczowe kryzysy – klimatyczny i różnorodności biologicznej. Jednocześnie pomija się naukowy konsensus co do tego, że załamanie różnorodności biologicznej i zmiany klimatyczne stanowią największe zagrożenia dla sektora rolnego i wymagają pilnych działań, by zapobiec katastrofalnym konsekwencjom dla jego stabilności i bezpieczeństwa żywnościowego.

Budżet WPR stanowi jedną trzecią budżetu UE. W latach 2023–2027 wyniesie 386,7 mld euro. Pieniądze te pochodzą z kieszeni podatników (obywateli UE) i przeznaczane są przede wszystkim na dopłaty rolne. Zasady warunkowości, które próbuje się obniżyć, obejmują prośrodowiskowe praktyki, obowiązkowe dla rolników i rolniczek otrzymujących te dopłaty. Tak więc proponowane zmiany i tryb, w jakim są procedowane, są społecznie nieakceptowalne i dodatkowo podważają zasadność WPR. Jak niedawno podkreśliło OECD [1, 2], już teraz większość wsparcia dla sektora rolnego udzielana jest w formach, które raczej ograniczają niż zwiększają zdolność sektora, do przystosowania się do przyszłych kryzysów, w tym zmian klimatu. Tak więc usunięcie lub osłabienie środowiskowych norm nie rozwiąże obecnych problemów, a wręcz je zaostrzy.

W liście podkreślono także, że proponowane w pośpiechu obniżenie standardów warunkowości stoi w sprzeczności z celami strategii „Od pola do stołu”, podczas gdy, po objęciu urzędu w obecnym składzie, KE przedstawiła tę strategię jako centralny element zielonego ładu, mającego zaradzić kryzysowi klimatycznemu i różnorodności biologicznej.

Powstanie listu zainicjowała organizacja PAN Europe. Na swoim profilu X, organizacja zarzuca KE igranie z przyszłością obywateli i osób zajmujących się rolnictwem:

(5) PAN Europe on X: “Throwing overboard already weak environmental rules to qualify for #CAP subsidies: @EU_Commission is playing with the future of citizens, biodiversity and farmers. A scandalous neglect of science and proper policy process. We ask @EU_Parliament to reject: https://t.co/bEMJTXSVZd https://t.co/PMeRJ7eQFq” / X (twitter.com)

Pełna treść listu znajduje się tutaj.

Tekst: Aleksandra Pępkowska-Król

Źródła:

OECD 2023. Policies for the Future of Farming and Food in the European Union. Dostęp on-line: https://www.oecd.org/publications/policies-for-the-future-of-farming-and-food-in-the-european-union-32810cf6-en.htm

OECD 2023. Agricultural Policy Monitoring and Evaluation 2023. Adapting Agriculture to Climate Change. Dostęp on-line: https://www.oecd.org/publications/agricultural-policy-monitoring-and-evaluation-22217371.htm