Głos ponad 3600 naukowców: Wspólna Polityka Rolna EU musi przestać niszczyć przyrodę!
Naukowcy opracowali plan reformy Wspólnej Polityki Rolnej, aby walczyć z kryzysem klimatycznym i zanikiem różnorodności biologicznej
Naukowcy z wszystkich krajów członkowskich Unii Europejskiej i spoza niej stwierdzili, że propozycja Komisji Europejskiej, dotycząca Wspólnej Polityki Rolnej po 2020 roku musi zostać drastycznie poprawiona w celu powstrzymania jej szkodliwości dla środowiska naturalnego. Proponują pilne działania w zakresie WPR dla długoterminowego zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego, ochrony różnorodności biologicznej i zapobieganiu zmianom klimatu. Jeśli zaproponowane, oparte na badaniach naukowych rozwiązania zostałyby przyjęte, rolnictwo stałoby się przyjazne naturze i w końcu rozpoczęłoby odwrót od niszczenia środowiska naturalnego, finansowanego do tej pory z naszych podatków.
Ponad 3600 naukowców z 63 krajów stwierdziło, że aktualna WPR jest jedną z głównych przyczyn kryzysu klimatycznego oraz drastycznego spadku różnorodności biologicznej, jak również porażki w wyzwaniach społeczno-ekonomicznych na obszarach rolnych. Aktualne kryteria uzyskiwania dopłat w ramach WPR są niewłaściwe: środki przeznaczone na WPR są niesprawiedliwie dystrybuowane, a opłacane praktyki przyczyniają się do zakrojonych na szeroką skalę utraty różnorodności biologicznej, zmian klimatu i degradacji gleby i krajobrazu.
Tezy naukowców zostały podniesione w krytycznym momencie, kiedy to negocjowany jest budżet WPR na kolejny okres 2021-2027 – równolegle do trwającej dyskusji dotyczącej budżetu Unii po 2020 roku, włączając w to dyskusję nad sposobem wsparcia gospodarstw rolnych i warunków jego udzielania.
Zaproponowane przez naukowców 10 działań – od wielofunkcyjności po monitoring i egzekwowanie – mogą brzmieć jak polityczny żargon, ale są to decydujące kroki do zachowania bogactwa przyrodniczego Europy. Zaproponowane zmiany są receptą na ekologiczną przemianę w rolnictwie. Aby to uzyskać, należy zaprzestać dotowania praktyk rolniczych, które prowadzą do degradacji. Należy zatem wycofać wsparcie dla produkcji i zlikwidować płatności bezpośrednie, a znacząco zwiększyć wsparcie na rolnictwa przyjaznego przyrodzie. Jednym z proponowanych działań jest przeznaczenie 10% powierzchni obszarów rolniczych na utrzymanie i zachowania naturalnych siedlisk jak żywopłoty, pasy kwietne lub ugory. Do tego należy przeznaczyć specjalne środki dla rolników, którzy chcą działać w zakresie ochrony przyrody.
Naukowcy wyrazili też zaniepokojenie, że Komisja ds. Rolnictwa Parlamentu Europejskiego i rządy państw członkowskich osłabiają ambicje środowiskowe Wspólnej Polityki Rolnej, aby bronić interesów kilku kosztem wielu. Aktualnie najważniejszym czynnikiem decydującym o wysokości środków otrzymywanych w ramach wsparcie ze środków WPR jest wielkość gospodarstwa rolnego, W związku z tym 80% środków trafia do 20% rolników. Oznacza to, że rolnicy utknęli w systemie, w którym posiadający najwięcej ziemi otrzymują najwięcej pieniędzy – nie zważając na środowiskową jakość ich rolnictwa.
Jak podkreśliła Harriet Bradley, odpowiedzialna w BirdLife Europe za politykę rolną Unii Europejskiej: To pilne wezwanie tysięcy naukowców jest bezprecedensowe i zostało wygłoszone w kluczowym momencie. Ministrowie rolnictwa państw członkowskich i wielu członków parlamentu Europejskiego nadal ignoruje dane naukowe i aktywnie osłabia zabezpieczenia środowiskowe na dotacjach rolniczych, kiedy powinno być odwrotnie. Dotować powinno się tylko rolnictwo przyjazne przyrodzie. To oburzające, że środki publiczne używane są do niszczenia środowiska przyrodniczego. Ponad 3600 naukowców bezpośrednio wskazuje, że propozycja zreformowanej WPR to recepta na katastrofę. WPR potrzebuje naprawdę trzech kluczowych rzeczy, aby służyć naprawie i ochronie przyrody: przeznaczenia części ziemi rolnej na przestrzeń dla przyrody, pieniędzy dla natury i przemiany rolnictwa na przyjazne przyrodzie.
Artykuł na stronie BirdLife International (j. angielski)
Apel naukowców i propozycja zmian w WPR (j. angielski)
Informacja zrealizowana w ramach projektu „Rozwój instytucjonalny Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków” finansowanego przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018–2030.