Zbiorniki wodne o mulistych brzegach są miejscem żerowania i lęgowisk wielu ptaków z rzędu siewkowych (Charadriiformes). Grupa ta jest szczególnie wrażliwa na zmieniające się warunki siedliskowe, w tym osuszanie mokradeł. Idąc ścieżką przyrodniczą, warto zwrócić uwagę na znajdujący się za doprowadzalnikiem Bogdanka – Wola Wereszczyńska lekko obniżony obszar o mulistym i bagnistym dnie. Na pierwszy rzut oka miejsce to nie wygląda ciekawie, ale jest siedliskiem wielu gatunków ptaków. Możemy dojrzeć żerującego na jego powierzchni bociana czarnego (Ciconia nigra), cyraneczki (Anas crecca), czaple i wiele innych gatunków ptaków. Szerzej omówimy ptaki siewkowate, które są spotykane jedynie w tym miejscu.
fot. Bernadetta Ebertowska – Bocian czarny w locie
Gatunkiem lęgowym na obrzeżach Zalewu Nadrybskiego jest czajka (Vanellus vanellus). Ptaki te na głowie mają cienki długi czubek, który w okresie lęgowym jest nieznacznie dłuższy u samców niż u samic. Po powrocie z zimowisk, przed dobraniem się w pary, samce wykonują podniebne akrobacje. Naukowcy wykazali, że samice oceniają samce na podstawie efektywności tych lotów tokowych, których technika i układ są indywidualne i niepowtarzalne. Loty te przypominają trochę zachowania przy obronie gniazda czy aktywne przepędzanie intruza. Kunszt ich wykonania jest uzależniony od wielkości powierzchni skrzydeł, które zapewniają większą manewrowość, co jest cechą pożądaną przez samice. Okazuje się, że samice często wchodziły w związki poligamiczne i wolały być drugorzędną partnerką lepszego tancerza niż pierwszorzędną i jedyną – słabego. Samica wysiadująca jaja jest bardzo czujna. Na widok zbliżającego się intruza schodzi z gniazda i oddala się od niego na piechotę, aby jak najdalej odwieść drapieżnika od miejsca, gdzie znajdują się jaja. Wówczas wzbija się w powietrze, a następnie nęka z powietrza intruza, wykonując nad nim loty nurkujące i wydając głośny alarmujący głos. Kiedy zbliża się drapieżnik, który może zagrażać jej potomstwu, wówczas ptak, aby zwrócić na siebie jego uwagę, może symulować niesprawność fizyczną – włóczenie skrzydła położonego na ziemi, nierówne podskoki itp. Wszystko w trosce o ochronę młodych.
Kolejnym gatunkiem gniazdującym na Nadrybiu jest krwawodziób (Tringa totanus). U ptaków tych brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Krwawodziób jest wielkości szpaka. Dziób ma nieco dłuższy od długości głowy, a nogi długie. Nogi i nasada dzioba czerwone, koniec dzioba czarny. Ptaki te są płochliwe, ale się nie kryją. Żerują, chodząc szybko po ziemi i brodząc w płytkiej wodzie, a miękki, błotnisty grunt nakłuwają dziobem w poszukiwaniu skorupiaków wodnych, mięczaków, drobnych owadów itp. Poza okresem lęgowym skupiają się w stadka liczące od kilku do kilkunastu osobników.
Późnym latem, na obszarach, gdzie wcześniej mogliśmy spotkać lęgowe czajki, zatrzymują się migrujące ptaki siewkowe. Wśród nich występują następujące gatunki: łęczak (Tringa glareola) zwany brodźcem leśnym, kszyk (Gallinago gallinago). Można także zaobserwować pojedyncze osobniki sieweczki rzecznej (Charadrius dubius).
fot. Mariusz Pomaski – Łęczaki w trakcie migracji dużymi stadami zatrzymują się, by żerować.