Odgłosy Ptaków
Pas szuwarów ciągnący się wzdłuż zbiornika wodnego jest wykorzystywane przez ptaki gównie w okresie lęgowym. Od różnorodności gatunkowej , urozmaicenia pasa szuwarów zależy mnogość gatunków jaka może znaleźć dogodny rewir lęgowy.
W pasie szuwarów Zbiornika Nadrybskiego, możemy usłyszeć perkozka (Tachybaptus ruficollis), najmniejszego przedstawiciela swojej rodziny oraz wiele przedstawicieli rodziny chruścieli (Rallidae). Chruściele prowadzą bardzo skryty tryb życia. W okresie lęgowym samce wydają donośnie dźwięki, które dla niewprawionego ucha mogą wydawać się zaskakujące. Dzięki silnie bocznie spłaszczonemu ciału, giętkiemu kręgosłupowi i długim palca w kończynach dolnych pokrytych płatkowatymi naroślami – nie błoną pławna jak jest to u kaczek, poruszają się bezszelestnie. Takie przystosowanie chroni je przed drapieżnikiem.
Najpospolitszym przedstawicielem chruścieli jest łyska (Fulica atra).Dorosły ptak jest jednolicie ciemnoszaro ubarwiony z czarną głową. Na czole znajduje się biała, skórzasta płytka, która łączy się z również białym dziobem (samice i samica o identycznym ubarwieniu). Już pod koniec marca, ptaki połączone w pary, zaczynają bronić swoich rewirów przed intruzami oraz przystępować do budowy gniazda. Gniazdo to pływająca platforma z reguły dobrze ukryta w gąszczu przybrzeżnych roślin wodnych. Po 25 dniach wysiadywania wykluwają się młode, które po kilku dniach są już wodzone przez rodziców po wodzie. Młode pisklęta łysek mają czerwony puch oraz fioletowe plamy na głowie. Nad Zbiornikiem Nadrybskim lęgnie się wiele par łysek.
fot. Cezary Korkosz – Akrobacje łyski na wodzie
Gatunkiem bardzo podobnym do łyski, ale zdecydowanie bardziej skrytym jest kokoszka (Gallinula chloropus). Dorosłe osobniki kolorem przypominają łyskę. Charakteryzuje je obecność małej, czerwonej, skórzastej płytki na czole łączy się z czerwonym dziobem o żółtym końcu oraz obecność białych pasków na boku i ogonie. Szczególnie intrygującym gatunkiem wśród chruścieli jest wodnik (Rallus aquaticus), który zamieszkuje wnętrza łanów trzcin. W okresie lęgowym łatwiej go usłyszeć niż zobaczyć. Głos tych ptaków przypomina kwik świni. Szczyt aktywności wokalnej tokujących samców przypada na wiosenne wieczory do zapadnięcia mroku czyli ok. 22.00. Dla niewprawionego ucha, wieczorny spacer wśród łanów trzcin, gdzie znajduje się rewir wodnika może dostarczyć sporych wrażeń.
Pas szuwarów przybrzeżnych to również miejsce gdzie występują przedstawiciele rodziny czaplowatych (Ardeidae) . Należą do niej, najczęściej u nas spotykane : czapla siwa (Ardea cinerea), czapla biała(Ardea alba) które na granicy szuwarów i otwartego lutra lubią polować.
fot. Mariusz Pomaski – Czaple białe
fot. Mariusz Pomaski – Czapla siwa na polowaniu
Wnętrze łanów trzcin to siedlisko lęgowe bąka (Botaurus stellaris). Gatunek ten jest wyjątkiem wśród naszych czapli, gdyż nie tworzy stałych par i żyje w poligynii. Samiec bąka może łączyć się z 2-5 samicami. Samica sama buduje gniazdo, wysiaduje i karmi młode. Podczas gdy samce wydają charakterystyczny dźwięk – buczenie, pomrukiwanie (głos przypominający dźwięk, jaki powstaje w trakcie dmuchania w pustą szklaną butelkę).Ten głos godowy pełni dwojaką funkcję – odstrasza konkurentów i zachęca samice do osiedlania się w danym rewirze.
fot. Cezary Korkosz – Dorosły bąk udający trzcinę
Mniejszym kuzynem bąka jest bączek (Ixobrychus minutus). Najmniejszy europejski gatunek czapli jest wielkości gołębia. Jako jedyny czaplowaty ma tak wyraźny dymorfizm płciowy. Jest ptakiem bardzo skrytym, czasami można go zobaczyć lecącego wzdłuż linii szuwarów z wyciągniętą głową i “ciągnącego” za sobą nogi. W razie niebezpieczeństwa potrafi zręcznie się ukryć nawet w małych kępach trzcin, przybierając postawę słupka. Wydawany w okresie godowym głos bardziej przypomina szczeknięcie psa niż odgłos ptaka. Bączek jest prawdziwym rarytasem wśród ptaków lęgnących się nad Zalewem Nadrybskim.
fot. Jarosław Krogulec – Bączek – najmniejsza krajowa czapla
W okresie późnego lata inną perełką wśród czapli, jaką możemy obserwować w czasie trwających migracji, jest ślepowron (Nycticorax nycticorax).Nad łanami trzcin króluje błotniak stawowy, który również w tym siedlisku zakłada gniazda.
fot. Mariusz Pomaski – Ślepowron – perła wśród czapli