Konsultacje projektu Planu Strategicznego dla WPR

Reforma Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) po 2023 roku zakłada, że każde państwo członkowskie przygotuje Plan Strategiczny dla WPR. Dokument ten będzie zawierał szczegółowe informacje o  instrumentach I filaru WPR (tj. płatności bezpośrednie, ekoschematy i działania sektorowe w zakresie rynków rolnych), jak i II filaru, czyli programu rozwoju obszarów wiejskich (w tym działania rolno-środowiskowo-klimatycznego). W Polsce, podobnie jak w innych krajach Unii Europejskiej, trwają obecnie prace nad przygotowaniem dokumentu.

Pola na Roztoczu, fot. Bogna Błaszkowska

Do 15 lutego br. w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi trwał pierwszy etap konsultacji projektu Planu Strategicznego dla WPR. Koalicja „Rolnictwo dla przyrody”, której inicjatorem był OTOP, po zapoznaniu się z treścią ww. dokumentu przygotowała zestaw uwag i propozycji uzupełniających, które zostały przedłożone do MRiRW. Uwagi przekazane do MRiRW dotyczyły merytorycznej zawartości dokumentu i miały na celu pełniejsze i bardziej adekwatne przedstawienie analizowanych w dokumencie problemów. Ponadto, zgodnie z instrukcjami z MRiRW, w formie uwag złożone zostały propozycje tzw. ekoschematów, będących nowym narzędziem w ramach WPR, które sprzyjać ma zwiększeniu różnorodności biologicznej na gruntach rolnych. Ekoschematy mają zastąpić dotychczasowy wymóg jakim było tzw. „zazielenienie” czyli praktyki rolnicze korzystne dla klimatu i środowiska, takie jak zróżnicowanie (dywersyfikacja) upraw, utrzymywanie obszarów proekologicznych i zachowanie trwałych użytków zielonych wrażliwych pod względem środowiskowym.

Suwalszczyzna, fot. Bogna Błaszkowska

Koalicja „Rolnictwo dla przyrody” zaproponowała jako ekoschemat między innymi „Luki skowronkowe”, których celem jest poprawa warunków siedliskowych na gruntach ornych oraz stworzenie dogodnych miejsc żerowiskowych dla różnych gatunków ptaków krajobrazu rolniczego, głównie skowronka, ale także ortolana, pliszki żółtej, potrzeszcza oraz ptaków szponiastych: pustułki, myszołowa i błotniaków. Działanie proponowane jest do realizacji na obszarach zdominowanych przez zwarte, wielkoobszarowe uprawy zbóż ozimych, których zwiększająca się powierzchnia ogranicza zasoby siedliskowe i pokarmowe w newralgicznym dla ptaków okresie (wysoka roślinność ogranicza dostępność do bazy pokarmowej oraz utrudnia zakładanie gniazd).

Skowronek, fot. Cezary Korkosz

Koalicja wnioskuje również o utworzenie ekoschematu „10% przestrzeni dla przyrody”. Jest to działanie polegające na zwiększeniu w krajobrazie rolniczym udziału elementów środowiska sprzyjających różnorodności biologicznej do poziomu 10% areału gospodarstwa (licząc łącznie grunty orne, sady i trwałe użytki zielone). Propozycja ta została sformułowana w odpowiedzi na założenia unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030. Elementami krajobrazu sprzyjającymi różnorodności biologicznej na gruntach ornych powinny być: grunty ugorowane, grunty ugorowane z roślinami miododajnymi i inne elementy krajobrazu jak pojedyncze drzewa, żywopłoty i pasy zadrzewione, zagajniki śródpolne i oczka wodne.

Fot. Wiesław Król

Szczegółowe informacje o poszczególnych ekoschematach dostępne są pod poniższymi linkami.

Pakiety: „Ekstensywne trwałe użytki zielone”, „Ochrona siedlisk lęgowych rzadkich gatunków ptaków siewkowych” i „Ochrona siedlisk lęgowych wodniczki”

Ekoschemat „Czajkowe pola”

Ekoschemat „Luki skowronkowe”

Ekoschemat „Obszary z roślinami miododajnymi”

Ekoschemat „10% przestrzeni dla przyrody”

Ekoschemat „Przekształcenie gruntów ornych w trwałe użytki zielone”