Biebrza

Biebrza

Dolina Biebrzy objęta jest ochroną jako specjalny obszar ochrony ptaków „Ostoja Biebrzańska” oraz obszar specjalnej ochrony siedlisk „Dolina Biebrzy”. Znajduje się tu także Biebrzański Park Narodowy. Biebrza znana jest nie tylko w Polsce, ale także w całej Europie jako obszar, w którym możliwe jest obserwowanie wielu gatunków ptaków. Jednym z najcenniejszych gatunków ptaków na tym terenie jest wodniczka. To niewielki, brązowo-złociście ubarwiony ptak, który przyciąga kochających ornitologię turystów z całej Europy. Wodniczka jest globalnie zagrożona, a tu ma się jeszcze całkiem dobrze.

Chroniąc ten gatunek OTOP zaobserwował, że znane są stanowiska wodniczki w Dolinie Biebrzy także poza parkiem narodowym. Znajdują się one na terenie łąk, na osuszonych wcześniej fragmentach torfowisk. Dopóki łąki te były wykorzystywane, wodniczka mogła się nadal na nich gnieździć. Jednak teraz, gdy wiele z nich jest porzucona, łąki te powoli zarastają trzciną i krzewami. Dlatego też OTOP odnajduje właścicieli porzuconych działek i odkupuje je od nich, a następnie sam prowadzi właściwą dla wodniczki gospodarkę. W ten sposób powstały 3 nowe społeczne rezerwaty.

Mścichy

Lokalizacja Mścichy to ok. 435 ha obszaru torfowiskowego na zachód od Biebrzańskiego Parku Narodowego, pomiędzy granicą parku a wsią Mścichy. Teren zdominowany jest przez zbiorowiska trzcinnika prostego i młakę niskoturzycową, które są koszone raz w roku, a w suche lata – dwa razy. Pd.-wsch. część lokalizacji graniczy z lasem i pokryta jest szuwarami trzcinowymi i trzcinnikiem lancetowatym. Wiosną jest podtapiana zarówno wodami roztopowymi i opadowymi, a także przez wody rozlewisk Biebrzy. Mimo prac melioracyjnych zachowały się tu pokłady torfu (nawet do 2 m gł.).

W przeszłości cały ten teren był użytkowany jako łąki kośne przez rolników ze wsi Mścichy, a w północnej części pozyskiwano również torf. Obecnie wykaszane są tylko kwatery przylegające do grobli i zabudowań wsi. Sytuacja ta doprowadziła do niekorzystnych dla wodniczki zmian w strukturze turzycowisk (zbytni rozwój struktury kępiastej oraz szuwarów mannowych i mozgowych).

Jest to miejsce najliczniejszego występowania wodniczki w otulinie BPN, które obecnie nie jest objęte formalną ochroną. W 2007 r. stwierdzono tu ok. 65 śpiewających samców, czyli 2,5% krajowej populacji. W r. 2011 na Mścichach śpiewała rekordowa ilość 127 samców wodniczki! Gniazdują tu głównie na terenach jeszcze do niedawna wykaszanych, lecz unikają terenów zupełnie porzuconych. Prowadzenie działań ochronnych jest więc niezbędne, aby utrzymać istniejące stanowiska i zwiększyć obszar siedlisk odpowiednich dla tego gatunku.

Laskowiec-Zajki

Lokalizacja Laskowiec-Zajki to ok. 745 ha torfowisk pomiędzy południową granicą Biebrzańskiego Parku Narodowego oraz drogą łączącą wsie Laskowiec i Zajki.

Ich zachodnia i północna część jest zdominowana przez zbiorowiska turzycy sztywnej, które jednak nie tworzą tu charakterystycznych dla tego gatunku dużych kęp. Wschodnią część porasta przede wszystkim turzyca błotna i mozga trzcinowata, ale występuje tu również roślinność charakterystyczna dla łąk wilgotnych.

Najwyżej położone fragmenty terenu zajmują łąki wielokośne. Dzięki zróżnicowaniu siedlisk teren ten cechuje niezwykle wysoka różnorodność biologiczna.

Lokalizacja Laskowiec-Zajki jest znana wśród ornitologów jako jedno z najbardziej malowniczych i atrakcyjnych miejsc do obserwacji ptaków. Ma ona bardzo duże znaczenie dla migrujących ptaków siewkowych.

Bagno Ławki-Szorce

Lokalizacja Bagno Ławki-Szorce obejmuje ok. 76 ha torfowisk porośniętych głównie trzciną oraz lasami we wczesnych stadiach sukcesji. Jest to skrajny fragment rozległego Bagna Ławki położony poza granicami Biebrzańskiego Parku Narodowego i oddzielony od głównego torfowiska drogą (tzw. „Carską Szosą”), biegnącą po usypanej grobli.

Na teren Bagna Ławki-Szorce nie można wejść. Jednak każdy, kto odwiedzi Dolinę Biebrzy powinien tu przyjechać. Po drugiej stronie Carskiej Szosy znajduje się bowiem najlepsze miejsce na świecie do obserwacji wodniczki – drewniana kładka na Bagnie Ławki.

Drewniana kładka na Długiej Luce, daje możliwość wejścia w siedlisko bagien bez moczenia butów, a co najważniejsze bez niszczenia delikatnej struktury torfu. Kładka ma długość ok. 400 metrów i kończy się platformą, z której można podziwiać widok na rozległe Bagno Ławki.